Sektörel Görünüm - Nisan 2025 Banka Dışı Finans Bülteni

Faktoring - Finansal Kiralama - Varlık Yönetimi

✦ BDDK verilerine göre faktoring sektörünün şubat ayındaki net karı 2024’ün aynı ayına kıyasla %50’lik artışla 2.065 milyon TL oldu. Sektörün toplam karı, bir önceki ayla kıyaslandığında ise %0,7’lık hafif bir büyüme gösterdi. Sektörün toplam alacak tutarı, ocak ayına göre %2 artarak 280,9 milyar TL seviyesine ulaştı. 2 aylık kümülatif elde edilen faktoring gelirleri 2024 yılının aynı dönemine kıyasla %51,8 oranında artarak 23.260 milyon TL oldu. Şubat ayında elde edilen faktoring geliri geçen senenin aynı ayına göre %49,6 artış gösterdi.

✦ Finansal kiralama tarafında net kârlar yıllık bazda %2 artış gösterse de, aylık bazda %33 gibi belirgin bir düşüş yaşandı. Net kiralama işlemleri önceki aya göre %1,31 artarak 240,4 milyar TL seviyesine ulaştı. Finansal kiralama gelirleri ise Şubat 2024’e kıyasla %11,8 oranında artarken, bir önceki aya göre %14 düşerek 4,073 milyar TL’ye geriledi.

✦ Mart ayında yayınlanan FKB-EGE bülteni, finansal sektörün şubat ayında yeniden toparlanma sinyalleri verdiğini gösteriyor. Ocak ayında yaşanan düşüşün ardından, şubat ayında endeksin üç alt bileşeninde de yukarı yönlü bir hareket görülmüş. Bu da, yılın ikinci ayında sektörel güvenin ve beklentilerin yeniden güç kazandığını ortaya koyuyor. FKB Ekonomik Görünüm Endeksi (FKB-EGE), şubatta bir önceki aya göre 2,78 puan artarak 100,68 puana yükseldi. Böylece endeks yeniden eşik seviyenin üzerine çıktı. Bu artış, özellikle ocak ayında yaşanan 3,09 puanlık düşüşün ardından anlamlı. Endeksin alt kalemlerine bakıldığında, Faktoring Endeksi 4,63 puan artarak 100,48 seviyesine, Finansal Kiralama Endeksi 2,29 puan yükselerek 104,59’a, Finansman Endeksi ise 1,43 puan artışla 96,97’ye ulaştı. Yani üç sektör de şubat ayında pozitif ayrıştı. Faktoring ve finansal kiralama endekslerinin 100’ün üzerine çıkması, sektörel beklentilerin iyileştiğini teyit ediyor.

Gelişmeler

✦ Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), kötü yönetim, mevzuata aykırı işlemler ve mali zafiyet nedeniyle AcnTurk Sigorta AŞ’nin tüm branşlarda yeni sigorta sözleşmesi yapma ve mevcut sözleşmeleri yenileme yetkisini sermaye yeterliliği sağlanana dek kaldırdı. Arex Sigorta AŞ’nin ise kefalet branşındaki ruhsatı iptal edilirken diğer tüm branşlardaki sözleşme yapma ve temdit yetkisi askıya alındı. SEDDK, her iki şirketin toplam pazar payının yalnızca binde 8 olduğunu belirterek sektörün genel yapısına etkisinin sınırlı olduğunu vurguladı. Açıklamada mevcut hasar dosyalarının ödemelerine yönelik gerekli önlemlerin alındığı, ilgili tespitlerin adli merciler ve diğer gözetim kurumlarıyla paylaşıldığı bildirildi. Kurum, sigorta sektörünün uluslararası standartlarla uyumlu, güçlü sermaye yapısıyla istikrarlı faaliyetlerini sürdürdüğünü ve kamuoyuna gelişmelerin şeffaflıkla aktarılacağını ifade etti.

✦ Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), Resmî Gazete’de yayımlanan Kurul Kararı ile tasarruf finansman şirketlerini Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (KAYİK) kapsamına aldı. Buna göre, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) denetimine tabi olan tasarruf finansman şirketleri, artık KAYİK statüsünde değerlendirilecek. Söz konusu karar, tasarruf finansman şirketlerinin finansal sistem içindeki öneminin arttığını ve finansal raporlama ile denetim süreçlerinde şeffaflığın ve güvenilirliğin daha üst seviyeye taşınmasının hedeflendiğini gösteriyor.

✦SEDDK, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi iş birliğiyle hayata geçirilen “E-Devlet/Özel Sigortalarım” projesinin ilk fazının tamamlandığını duyurdu. Uygulama ile vatandaşlar, farklı sigorta şirketlerine ait araç, sağlık, hayat ve yangın branşlarındaki poliçelerine e-Devlet üzerinden erişebilecek. Ayrıca DASK, TARSİM ve Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) sözleşmeleri de bu ekran üzerinden görüntülenebilecek. Kullanıcılar, aktif ve sona ermiş poliçelerin özet bilgilerine ulaşabilecek, yenileme tarihi yaklaşan poliçeler için kalan günleri görebilecek ve poliçe/hasar detaylarıyla birlikte çağrı merkezi iletişim bilgilerine erişebilecek. Aynı platformda şikayet kaydı oluşturma ve süreci takip etme imkânı da sunularak sigortalılara dijital ortamda kapsamlı bir hizmet deneyimi sağlanacak.

✦ Türk Reasürans, 2024 yılında 3,1 milyar TL net kar elde ederek güçlü finansal performansını sürdürdü. Şirket, Türkiye reasürans piyasasında yazılan primlerin %56’sını üstlenerek liderliğini pekiştirirken teknik kârlılığını %157 artışla 3,8 milyar TL’ye çıkardı. Vergi öncesi dönem kârı 4,3 milyar TL’ye ulaşan şirketin aktif büyüklüğü de yıllık bazda %55 artarak 26,7 milyar TL’ye yükseldi. Beş yıl içinde kuruluş sermayesini 10 kat artıran Türk Reasürans, özkaynaklarını 6 milyar TL’ye, özsermaye kârlılığını ise %70,6’ya taşıdı. 2024’te brüt prim üretimi %83 artışla 17 milyar TL’yi aşarken teknik gelirler de %90 artarak 14,6 milyar TL’nin üzerine çıktı. Genel Müdür Selva Eren, şirketin hem sigorta sektörüne hem de Türkiye ekonomisine katkı sağlama hedefiyle kararlılıkla yoluna devam ettiğini vurguladı.

Sektörden Açıklamalar

✦ KaskoLine Sigorta Genel Müdürü Faruk Yıldırım, sigorta sektöründe geçtiğimiz yıl iyi bir karlılık seviyesinin yakalandığını ancak bunun büyük ölçüde faiz kaynaklı mali gelirlerden geldiğini belirtirken, trafik sigortasında 38 milyar TL’lik teknik zararın sektörü zorladığını ve bazı şirketlerin bu branştan çekildiğini ifade etti. Trafik sigortasının maliyet baskısını artıran uzun vadeli yükümlülükleri ve değer kaybı tazminatlarının şirketler için sürdürülebilir olmadığını belirten Yıldırım, çözüm olarak DASK benzeri sabit fiyat ve komisyon sisteminin değerlendirilebileceğini belirtti. Kasko poliçelerinde fiyatların geçmiş yıllara göre düşük kaldığını ve bu durumun özellikle trafik ruhsatı olmayan şirketlerin agresif fiyatlamasından kaynaklandığını ifade eden Yıldırım, yedek parça maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle bu fiyatların sürdürülemez olduğunu vurguladı. Elektrikli araçlara yönelik sigortalarda batarya maliyetinin araç bedelinin %50-60’ına kadar çıkabildiğini, bu nedenle pert oranlarının yüksek olduğunu ve sektörde fiyatlama konusunda ciddi belirsizliklerin yaşandığını dile getirdi. 2025 içinse kur artışı ve enflasyonun etkisiyle sigortacılık sektörünün zor bir dönemden geçeceğini, sektörün ekonominin çarkları için hayati önemde olduğunu ve sürdürülebilirlik açısından dikkatle izlenmesi gerektiğini belirtti.

✦ Türkiye Sigorta Birliği Başkanı Uğur Gülen, Nasıl Bir Ekonomi’nin Youtube kanalında sigorta sektörünün 2025 yılına nasıl bir başlangıç yaptığına, hangi dinamiklerin öne çıktığına, yıl sonu beklentilerine dair kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. 2025’in dengelenme yılı olduğunu belirten Gülen, teknik karlılık ve yatırımlar anlamında daha dengeli bir sene bekliyor. Gülen, “2025 yılı 2024 yılına göre büyümenin yavaşladığı, mali gelirlerin biraz daha azaldığı ama bunun yanında sigortacılıktan para kazanılacak bir yıl olacak. 2026 ve 2027’de makul bir enflasyon, tekrar yatırımların arttığı, faizlerin düşük, kredi kullanımının canlandığı bir döneme doğru girebiliriz” diye konuştu. Hayat ve emeklilik tarafına da değinen Gülen, BES’in 1.3 trilyon TL büyüklüğe ulaştığını ve GSYH’nin %3’üne geldiğini vurguladı. Gülen, “Yeni hayat sigortası ürünleri (özellikle döviz bazlı, Eurobond temelli) yatırımcı ilgisi gördü. Sektör bu ürünlerle büyüyor. Bu ürünler sayesinde bireysel yatırımcılar nitelikli ürünlere dolaylı erişim sağlıyor ve bu fonlar piyasada dengeleyici rol üstleniyor.” dedi.

✦ Sigorta ve Reasürans Brokerları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Atınç Yılmaz, CNBC-e kanalında konuk olduğu programda, sigorta sektörünün mevcut görünümüne ve küresel gelişmelerin sektör üzerindeki etkisine dair değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz, sigorta sektörünün son üç yılda dolar bazında iki kat büyüdüğünü ancak bu büyümenin büyük ölçüde sigorta kıymetlerindeki artış ve fiyatlamalardan kaynaklandığını belirtti. Küresel ölçekte artan doğal afetlerin sigorta şirketlerinin risk iştahını azalttığını ifade eden Yılmaz, “Artık her yıl 100 milyar doların üzerinde katastrofik hasarın yaşandığı bir dönemdeyiz. Bu da sigorta edilebilirlik sınırlarını zorluyor ve sektörün sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.” dedi. Türkiye sigorta pazarının büyümesine rağmen sigortalanma oranının hâlâ gelişmiş ülkelerin gerisinde olduğunu belirten Yılmaz, sektörün makroekonomik göstergelerden doğrudan etkilendiğine dikkat çekti. Faiz oranlarındaki artışların sigorta şirketlerinin yatırım gelirlerini desteklediğini ancak global faiz indirimi beklentisinin önümüzdeki dönem için kapasite açısından belirleyici olabileceğini vurguladı. 2025 yılı için “temkinli iyimserlik” vurgusu yapan Yılmaz, özellikle kur ve enflasyon kaynaklı maliyet artışlarının sigorta fiyatlamalarında belirsizlik oluşturduğunu, bu nedenle sektör oyuncularının risk analizlerinde daha seçici ve temkinli hareket ettiğini söyledi.