17 yılın en kötü haftası (Cumartesi Okumaları)
Geride bıraktığımız hafta, Türkiye piyasaları son yılların en sert fiyatlamalarından birine sahne oldu. Artan siyasi gerilimler, özellikle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması, piyasalarda sert satışları beraberinde getirdi. Borsa İstanbul, 2008 finansal krizinden bu yana en kötü haftasını yaşarken; bankacılık sektörü Kasım 2000’deki krizden beri en ağır değer kaybını gördü. Siyasi risklerin tırmandığı ortamda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2018’den bu yana ilk kez takvim dışı toplantı yaparak piyasaları sakinleştirmek için adım attı. Likiditeyi sıkılaştıran hamlelerin yanı sıra, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da şirketlerin hisse geri alımlarına esneklik getirdi.
Okuma süresi: 13 dakika 46 saniye.
Makroekonomi-Jeopolitik-Yurtdışı
1️⃣ Borsa İstanbul, 2008 Finansal Krizi’nin en sert fiyatlamasının olduğu 6 Ekim 2008 haftasından bu yana en kötü haftasını geçirdi. Endeks, dolar bazlı %19,49 geri çekilirken, bankacılık endeksinde satışlar daha derindi. Bankacılık endeksi, Kasım 2000’de yaşanan bankacılık krizinden bu yana en kötü haftasını geçirdi. XBANK, dolar bazlı %29 geriledi. Dolar/TL haftayı %3,26 değer artışıyla tamamladı ve Haziran 2023’ten bu yana en kötü haftasını geçirdi. Tüm bu satış dalgasının temelinde artan siyasi gerilimler ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması bulunuyor. Offshore lira piyasasında da stresin arttığını gördük. Türk lirasında borçlanma maliyeti, Perşembe günü %49 seviyesindeyken Cuma günü %115’e kadar yükseldi.
2️⃣ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2018’den bu yana ilk kez takvim dışı toplanarak piyasaları sakinleştirmeye yönelik bir hamle yaptı. Dolar/TL’nin 41 seviyesini test ettiği, siyasi risklerin zirve yaptığı bir ortamda devreye giren TCMB, haftalık repo kanalını kapatarak bankaların daha pahalı olan gecelik borç verme faizine yönelmesine karar verdi. Ayrıca gecelik faiz %44’ten %46’ya çıkarılırken, politika faizi %42,5’te sabit bırakıldı. Bu adım doğrudan kredi maliyetlerini ve mevduat faizlerini yukarı iteceği için önümüzdeki dönemde bankacılık sektöründe fonlama tarafında ciddi bir maliyet artışı yaratabilir. Aynı zamanda TL likiditesini sıkılaştırarak dövize yönelimin de önüne geçmeyi hedefleyen Merkez Bankası, doğrudan rezerv satışı gibi geçici önlemler yerine, daha caydırıcı bir adım seçti. Gecelik faiz kanalının açılması, piyasadaki likiditeyi daraltarak TL’ye olan talebi artıracak, carry trade ve kısa vadeli döviz pozisyonlarının maliyetini yukarı çekecek.
3️⃣ Yabancı kurumlar, piyasalarda yaşanan çalkantının ardından makro görünümlerinde revizyonlara gitti. HSBC, hazırladığı son raporda Dolar/TL’nin öngörülen patikanın dışına çıktığını belirterek Türkiye’de dolarizasyon ve enflasyon risklerinin arttığını vurguladı. Raporda, yıl sonuna doğru Dolar/TL’de yukarı yönlü daha sert bir hareketin mümkün olduğu ifade edildi. Banka daha önce yıl sonu için 41-43 bandında öngördüğü Dolar/TL tahmininde yukarı yönlü risklerin arttığını, aynı şekilde 40 seviyesindeki tahminin de yukarı revize edilebileceğine dikkat çekti. JPMorgan, dezenflasyon sürecinin beklenenden daha yavaş ilerleyeceğine dikkat çekerek 2025 yıl sonu enflasyon tahminini %27,2’den %29,5’e çıkardı. Mart ayı enflasyon beklentisi de %2,3’ten %3,2’ye yükseltildi. Faiz tarafında ise yeni projeksiyon TCMB’nin nisan ayından itibaren her toplantıda 150 baz puan indirim yapacağı yönünde. Bu revizyonla birlikte yıl sonu politika faizi tahmini de %30’dan %35’e yükseltildi.
4️⃣ Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), piyasalarda yaşanan türbülansın ardından şirketlerin pay geri alım süreçlerine esneklik getirdi. Yapılan açıklamada, şirketlerin genel kurul kararı olmaksızın, yalnızca yönetim kurulu kararıyla geri alım programı başlatabileceği duyuruldu. SPK’nın kararına göre; borsada işlem gören şirketler ve bağlı ortaklıkları, alacakları yönetim kurulu kararıyla geri alım programını devreye alabilecek ve bu karar ilk genel kurulda ortaklara bilgi olarak sunulacak. Yönetim kurulu kararında geri alımın amacı, program süresi, azami pay adedi ve kullanılacak fon tutarı açıkça belirtilecek ve kamuya duyurulacak. Halihazırda geri alım programı olan şirketler ise ayrıca yeni bir yönetim kurulu kararı almadan mevcut programlarına devam edebilecek. SPK ayrıca geri alım işlemlerinde uygulanan bazı sınırlamaları da kaldırdı. Buna göre, sermayenin %10’u sınırı ve günlük işlem limiti geçici olarak uygulanmayacak, bazı teknik sınırlamalar ve prosedürler askıya alınacak, geri alım yapılan paylar, alım tarihinden itibaren 30 gün boyunca satılamayacak.
5️⃣ ABD Merkez Bankası (Fed), büyüme ve enflasyon beklentilerini güncellediği son toplantısında, faizleri sabit bırakırken, ekonomide zorlu bir döneme işaret etti. Trump’ın geniş kapsamlı gümrük tarifeleri nedeniyle ABD ekonomisinin yavaşlayacağına dair endişeler öne çıkarken, Fed büyüme tahminini %2,1’den %1,7’ye çekti, enflasyon beklentisini ise %2,5’ten %2,7’ye yükseltti. Başkan Powell, basın toplantısında tarifelerin hem büyümeyi aşağı hem de enflasyonu yukarı çektiğini açık şekilde dile getirirken, mevcut belirsizlik ortamında aceleci davranmayacaklarını vurguladı. Powell, enflasyonda hedefe ulaşmanın şimdilik geciktiğini de itiraf etti. Fed, bilanço küçültme hızının da nisandan itibaren düşürüleceği açıklandı. Kararın ardından ABD borsaları günü yükselişle kapatırken, tahvil faizlerinde de düşüş görüldü. Fed’in faiz patikasına baktığımızda ise üyeler bu yıl 1-2 faiz indirimi öngörüsünü korurken, dört üyenin hiç indirim beklemediği dikkat çekiyor. Yatırımcılar ise 2025 sonuna kadar 2-3 faiz indirimi fiyatlamaya devam ediyor.
6️⃣ Altın, Fed’in büyüme tahminlerini aşağı, enflasyon beklentilerini yukarı revize etmesinin ardından yükselişine devam etti. Ons altın, 3.055 doların üzerine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken, yatırımcıların güvenli liman arayışı bir kez daha değerli metali zirveye taşıdı. Ocak ayından bu yana %16 değer kazanan altın, yatırımcıların güvenli liman arayışında gittiği adres olmaya devam ediyor. Powell, resesyon ihtimalinin arttığını ama şimdilik çok yüksek seviyelerde olmadığını vurgularken, bu ortamda Fed’in faiz kararları için acele etmeyeceğinin altını çizdi. Tüm bu gelişmeler altın tarafındaki güçlü görünümü destekliyor.
7️⃣ ABD Başkanı Trump ile Rusya lideri Putin arasında gerçekleşen 2.5 saatlik telefon görüşmesinden Ukrayna için tam bir ateşkes çıkmadı. Trump’ın 30 günlük çatışmasızlık önerisini reddeden Putin, yalnızca Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik saldırıları sınırlamayı kabul etti. Karşılığında ise ABD ve diğer ülkelerden Ukrayna’ya silah ve istihbarat desteğinin kesilmesini istedi. Beyaz Saray, iki tarafın Karadeniz’de deniz ateşkesi ve kalıcı barış için görüşmelere başlamayı kabul ettiğini duyurdu. Ancak Rusya cephesi, enerji altyapısı dışında köprüler ve yollar gibi diğer yapıları hedef almaktan vazgeçtiğine dair net bir açıklama yapmadı. Tarafların açıklamalarındaki farklılıklar dikkat çekti. ABD, enerji ve altyapıya yönelik geniş kapsamlı bir ateşkesten söz ederken; Rusya yalnızca enerji altyapısını kastetti.
Sektörler
1️⃣ ABD basınında yer alan haberlere göre, Başkan Donald Trump’ın Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının satışını yeniden değerlendirdiği öne sürüldü. Fox News’in konuyla ilgili iki kaynağa dayandırdığı haberde, Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmenin ardından bu konuda adım atabileceği belirtildi. Haberde, Trump’ın Türkiye ile S-400’lerin devre dışı bırakılması yönünde bir anlaşmaya varılması halinde F-35 satışına sıcak baktığı ifade edildi. Ancak bu satışın gerçekleşebilmesi için ABD’nin CAATSA yaptırımlarını kaldırması gerektiği vurgulandı. Trump’ın ekibine, “Türkiye’nin CAATSA yaptırımlarından nasıl muaf tutulabileceğine” dair çalışma yapmaları yönünde talimat verdiği kaydedildi.
2️⃣ Konut Fiyat Endeksi’nde şubat ayı verileri geldi. Türkiye genelinde Konut Fiyat Endeksi, bir önceki aya göre yüzde 2,8 oranında artış kaydetti. Endeks, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise nominal olarak yüzde 31,3 oranında yükseldi. Ancak TÜFE ile düzeltilmiş reel değişime bakıldığında, yıllık bazda yüzde 5,6 oranında bir gerileme görüyoruz. Bu durum, konut fiyatlarındaki yıllık artışın enflasyonun gerisinde kaldığını ve reel anlamda değer kaybının sürdüğünü gösteriyor. İller bazında baktığımızda Şubat ayında bir önceki aya göre İstanbul’da yüzde 2,6, Ankara’da yüzde 3,3 ve İzmir’de yüzde 3,8 oranlarında artış gözlendi. Yıllık bazda ise İstanbul yüzde 28,4, Ankara yüzde 37,2 ve İzmir yüzde 32,7 oranlarında yükseliş kaydetti. Konut Fiyat Endeksi’nde reel düşüş devam etse de bunun yavaşladığını ve son aylarda enflasyonun üstünde artışların sıklaştığını gözlemliyoruz.
3️⃣ Financial Times’ın haberine göre, Avrupa’nın önde gelen askeri güçleri NATO’da olası bir ABD çekilmesine karşı hazırlıklarını hızlandırdı. İngiltere, Fransa, Almanya ve İskandinav ülkeleri, önümüzdeki 5-10 yıl içinde Avrupa’nın savunmada daha fazla sorumluluk üstlenmesini sağlayacak plan üzerinde çalışıyor. Amaç, ABD’nin ani bir şekilde NATO’dan çekilmesinin yaratacağı kaosu önlemek ve yükün kademeli şekilde Avrupa başkentlerine kaydırılması. Hazirandaki NATO Zirvesi öncesinde Washington’a sunulması planlanan teklifte, Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını artırması ve askeri kabiliyetlerini güçlendirmesi öngörülüyor. Almanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkeler, Trump’ın seçilmesinden bu yana savunma harcamalarını artırırken, AB de üye ülkeleri daha fazla askeri yatırım yapmaya teşvik eden adımlar attı.
4️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, Şubat 2025’te trafiğe kaydedilen motorlu kara taşıtı sayısı 136 bin 810 oldu. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,3 düşen bu rakam, özellikle motosiklet, traktör, kamyonet ve otomobil grubundaki gerilemeyi işaret ediyor. Şubat ayı sonu itibarıyla toplam taşıt sayısı 31 milyon 596 bin 522’ye ulaşırken, parkın yarısından fazlasını, yani yüzde 51,9’unu otomobiller oluşturuyor. Onu yüzde 20 ile motosiklet, yüzde 15 ile kamyonet ve yüzde 7,2 ile traktör takip ediyor. Ancak yeni kayıt tarafında tablo biraz daha farklı. Şubat ayında trafiğe çıkan yeni araçların yüzde 50,2’sini otomobiller oluştururken, motosikletlerin payı yüzde 32,7’ye kadar yükseldi. Bu oran, motosikletin yeni kayıtlardaki ağırlığının mevcut parkın çok üzerinde olduğunu gösteriyor. Kamyonetler ise yüzde 9,2’lik payla üçüncü sırada.
5️⃣ Turizmden gelen ilk sinyaller Santorini etkisine işaret ediyor. Ege Denizi’nde özellikle Santorini ve Yamurgi adalarını etkileyen sismik hareketlilik, turizmde yön değişikliğine neden oldu. Deprem fırtınası nedeniyle erken rezervasyon iptalleri artarken, turistler rotasını Türkiye’ye çevirdi. Özellikle Bodrum, Muğla, Antalya ve Çeşme gibi tatil destinasyonlarına olan ilgi yükselirken, Mısır da alternatif destinasyonlar arasında öne çıktı. TÜROFED Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, Yunan adalarındaki deprem kaynaklı endişenin Türkiye’nin turizm açısından bir fırsat yakalamasına neden olduğunu belirtti. İşler, “Aynı deniz ve güneşi paylaşıyoruz, rezervasyonlar Bodrum ve Muğla’ya kayıyor” dedi. Çeşme Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Başkanı Orhan Belge de Yunan adalarından Türkiye’ye yönelen turist akışının erken rezervasyon verilerine yansıdığını vurguladı.
Şirketler
1️⃣ Koç Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Koç, Romanya’daki yatırımlarını genişlettiklerini açıkladı. Ödeme sistemleri şirketleri Token’ı Romanya’ya taşıdıklarını belirten Koç, “Merkez Bankası’ndan gerekli izni aldık. Bildiğim kadarıyla bunu yapan ilk firmayız” dedi. Romanya’da lojistik ve satın alma alanında faaliyet gösteren Zer’in de büyüme planlarını sürdürdüğünü ifade eden Koç, “Zer fabrikamız burada bir şirket kurdu. Ayrıca uygun bir arazi bulduğumuzda 100 milyon Euro’luk bir sağlık sektörü yatırımı yapmayı planlıyoruz” diye konuştu. Romanya’daki sanayi yatırımlarına da dikkat çeken Ali Koç, “Buzdolabı ve çamaşır makinesi fabrikalarımız bulunuyor. Üretimin %80’ini yurt dışına satıyoruz. Hem Beko’nun kendi içinde hem de Ford ile yaptığımız anlaşmalarla işler büyüdü” dedi. Koç ayrıca, bölgede yenilenebilir enerji yatırımlarını da hızlandırdıklarını belirterek, “Güneş enerjisi yatırımı yapıyoruz. Lisans alan fabrikayı satın aldık. 150 milyon Euro’luk, 214 MW’lık yatırımımız Mayıs ayında başlıyor” ifadelerini kullandı.
2️⃣ Merit International CEO’su Orlando Carlo Calumeno, Bulgaristan ve Karadağ’daki büyümenin devam ettiğini açıkladı. Karadağ’da gayrimenkul geliştirme sektörüne de adım atacaklarını belirten Calumeno, “Lüks konut projelerine ciddi bir talep var. AB üyelik sürecine kadar kaliteli gayrimenkul projelerini sunmayı hedefliyoruz” dedi. 2024 yılında Karadağ’da açılan otelin finansallara olumlu katkı sağladığını vurgulayan Calumeno, Bulgaristan’daki yeni tesisin etkisinin ise 2025’te daha net hissedileceğini ifade etti. Yıl sonunda 30 milyon dolarlık güçlü bir nakit pozisyonuyla kapattıklarını, ortalama borç seviyesinin ise 125 milyon dolar civarında olduğunu ekledi. Merit International, şu anda 4 farklı ülkede 10 otel ve 13 casino ile faaliyet gösteriyor. 2024’ü 200 milyon dolarlık EBITDA ile tamamlayan şirketin, bu rakamın 38 milyon doları Avrupa’daki tesislerden, geri kalanının ise Kıbrıs’taki operasyonlardan geldiği açıklandı. Kıbrıs’taki tesislerde kapasite artışının süreceğini belirten Calumeno, “Yatırımlarımızın meyvelerini toplamaya başladık, 2025’te de güçlü bir bilanço dönemi yaşayacağız” dedi.
3️⃣ ATP Teknoloji CEO’su Ümit Cinali, 2025 yılı için enflasyonun üzerinde %25-30 gelir artışı hedeflediklerini açıkladı. Cinali, şirketin özellikle global açılım stratejisine odaklandığını belirterek, “Geçen yıl Azerbaycan ve Güney Afrika pazarlarına giriş yaptık, bu bölgelerde yeni fırsatlar yaratmayı hedefliyoruz. İstikrarlı bir büyüme sürecindeyiz” dedi. Cinali, ATP’nin ürün yelpazesine otonom robotları da eklediğini belirtti. “Temizlikten sağlığa kadar farklı sektörlerde kullanılan robotlarımızı piyasaya sunduk. Lojistik tarafında da çalışmalarımız sürüyor. Yapay zeka yatırımlarımızla müşterilere daha fazla değer yaratmayı hedefliyoruz” açıklamasında bulundu. Finansal performans tarafında ise yazılım satışlarının donanım satışlarını geçtiğini vurgulayan Cinali, “Yazılım tarafındaki yüksek marjlar, kârlılık artışımızın temel sebeplerinden biri oldu. Gelirlerimizin %56’sı tekrarlayan gelirlerden oluşuyor. Ayrıca, yurt dışı gelirlerimizin toplam içindeki payı %30’a ulaştı” ifadelerini kullandı.
4️⃣ Link Bilgisayar Genel Müdürü Murat Pekmezyan, 2025 yılında yurt içi ve yurt dışında büyüme hedeflerinin net olduğunu açıkladı. “Yurt içinde farklı işbirlikleri planlıyoruz. Yurt dışı tarafı da öncelikli hedeflerimiz arasında. Çalışmalarımız sürüyor, yılın ikinci yarısında duyurmayı planlıyoruz” dedi. 2024’te altyapı yatırımlarına odaklandıklarını belirten Pekmezyan, “Teknolojilerimizi bulut sistemlerine taşıdık. Bu yatırımların karşılığını mayıs ayından itibaren almaya başlayacağız. 1 milyar TL ciro büyüklüğü hedefliyoruz” ifadelerini kullandı. Pekmezyan ayrıca, Vitalis Teknoloji’nin satın alımıyla büyüme ivmesi yakaladıklarını vurguladı. “Bu satın alma bize önemli yetkinlikler kazandırdı ve 2024 büyümemizi destekledi. 2025’te de aynı ivmeyi sürdürmeyi hedefliyoruz” dedi.
5️⃣ Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Tuğtan, portföy yönetiminde çeşitliliğe dikkat çekerken, “Sadece faiz ve mevduata bağlı kalmadan farklı alanlara yatırım yapıyoruz. 2025’i de yatırım gelirleri açısından reel anlamda güçlü kapatacağımızı öngörüyoruz” dedi. Prim üretiminde enflasyonun üzerinde büyüme hedeflediklerini belirten Tuğtan, “Özkaynak kârlılığını da enflasyon üzerinde tutmak ana hedefimiz” ifadelerini kullandı. Teknik zararın yoğunlaştığı üç branş bulunduğunu söyleyen Tuğtan, “Trafik sigortası başta olmak üzere bu alanlarda önemli adımlar attık. Trafikte 4 binden fazla dosyayı arabuluculukla çözdük” dedi. Mali gelirlerin teknik kârlılığın önüne geçtiğini vurgulayan Tuğtan, “Bu oranın önümüzdeki dönemde azalması kesin. Piyasa payımız %9-10 bandında. En güçlü üretimimizi kara araçları kasko branşında gerçekleştirdik ve yılı dengeli bir kompozisyonla tamamladık” diye konuştu.
6️⃣ Pasifik Teknoloji Genel Müdürü Ahmet Aslanpınar, şirketin 2025 hedeflerini ve büyüme stratejisini açıkladı. “Nüfus ve vatandaşlık alanındaki tecrübemizi yurt dışına taşımak istiyoruz. Suriye başta olmak üzere Afganistan, Afrika ve Orta Doğu’da görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Katar’da ise akıllı şehirler alanında önemli bir projeye imza attık” dedi. Dijital dönüşüm, siber güvenlik ve finansal teknolojiler alanındaki kabiliyetlerine de dikkat çeken Aslanpınar, “Devlet Demiryolları için ayda 4 milyonun üzerinde biletleme gerçekleştiriyoruz. 200’ün üzerinde şirkete siber güvenlik çözümleri sağlıyoruz. Kripto ve dijital varlık saklama alanında ise önemli bir merkez haline geldik” ifadelerini kullandı. 2025 yılı için 5 milyar TL gelir hedefi koyduklarını belirten Aslanpınar, “Tüm dijital dönüşüm süreçlerine talibiz ve ihracat boyutunda da görüşmelerimiz sürüyor. Avrupa’nın savunma bütçesinde ülkemizin ve şirketimizin güçlü şekilde yer alacağını öngörüyoruz. Özellikle Doğu Avrupa’da yoğun temaslarımız var, yakın zamanda sürpriz gelişmeler paylaşacağız” dedi.
7️⃣ Ofis Yem Yönetim Kurulu Üyesi Cem Taşkaldıran, şirketin 2025 yılına güçlü bir başlangıç yaptığını ve büyüme hedeflerini sürdürdüklerini açıkladı. “2024 yılı bizim için başarılı geçti. Kamuoyuyla paylaştığımız hedefleri gerçekleştirdik. Net dönem kârımız bir önceki yıla göre %84 arttı. Enflasyon muhasebesiz ciro artışımız ise %50 seviyesinde gerçekleşti” dedi. 2025 yılına da güçlü bir giriş yaptıklarını belirten Taşkaldıran, “Miktarsal olarak geçen yılın aynı dönemine göre artış gözlemliyoruz. Finansal açıdan iyi bir noktadayız. Bu yıl için temettü gündemimizde, yönetim tarafında bu konuyu değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı. Enerji yatırımlarına da değinen Taşkaldıran, “Adana fabrikamız ve inşaatı süren Samsun fabrikamız için altyapısını hazırladığımız 13 MW’lık GES yatırımımız var. Adana’nın tamamını, Samsun devreye girdiğinde onun da ihtiyacını karşılayacak şekilde planlıyoruz. Ayrıca Ankara, Manisa ve Kars fabrikalarımızın enerji ihtiyacını karşılayan GES yatırımımızı devreye aldık. Bu yatırım bu yıl bilançomuza 1.7 milyon TL katkı sağlayacak” şeklinde konuştu.
