Piyasa indirim sinyalini arıyor

Yılın ikinci Enflasyon Raporu sunumu, para politikasında sıkı duruşun korunacağına dair güçlü mesajlar barındırıyor. Başkan Karahan, faiz indirimi ihtimalini dışlamadı ancak net bir yönlendirmeden de kaçındı. Yıl sonu enflasyon tahmini %24 olarak korunurken enflasyon kompozisyonunda bazı tahminler güncellendi. Özellikle gıda ve çıktı açığı tarafında yukarı yönlü revizyonlar dikkat çekti. Enflasyon sunumunun ardından yayınlanan Morgan Stanley raporunda, faiz indirimi olasılığı tamamen rafa kalkmış değil. Piyasada gevşeme beklentisi zayıf da olsa mayıs enflasyonunun %2’nin altında gelmesi ve kredi teşviklerinin sınırlı kalması halinde, haziranda ilk adımın gelebileceği yorumları öne çıkıyor.

Okuma süresi: 9 dakika 13 saniye.

Makroekonomi-Jeopolitik-Yurtdışı

1️⃣ Enflasyon Raporu-II sunumu, para politikası duruşunun korunacağına dair net sinyaller verdi. Raporun temel mesajı, TCMB’nin enflasyon görünümünde kalıcı bir iyileşme sağlanmadan faiz indirimi gibi gevşeme adımlarına yönelmeyeceği oldu. TCMB, 2025 yıl sonu enflasyon tahminini %24 seviyesinde sabit tuttu. Bu tahminin ±5 puanlık bandı da korunarak, enflasyonun yıl sonunda %19 ile %29 arasında gerçekleşebileceği öngörüldü. Aynı şekilde 2026 ve 2027 tahminleri de sırasıyla %12 ve %8 seviyelerinde sabit bırakıldı. Tahmin patikasındaki bazı varsayımlar güncellendi. Özellikle tarımda yaşanan don olaylarının ardından gıda fiyatları varsayımı %24,5’ten %26,5’e çıkarıldı. Diğer taraftan çıktı açığı tahmininde de güncellemeye gidildi. TCMB, iç talebin öngörülenden daha güçlü seyrettiğini ve bunun da enflasyona 0,3 puanlık bir katkı yapacağını hesaplıyor. Petrol fiyatı varsayımı ise küresel büyüme görünümündeki zayıflamaya paralel olarak aşağı yönlü revize edildi. Beklentiler, varil başına 76,5 dolardan 65,8 dolara indirildi. Soru-cevap bölümünde Başkan Karahan, piyasaya yön verecek açıklamalardan kaçındı. Ancak bazı teknik veriler dikkat çekiciydi. Örneğin kur geçişkenliği oranının geçmişte %70’e kadar çıktığını, bugün ise %35–40 seviyelerine gerilediğini söyledi.

2️⃣ Morgan Stanley, TCMB’nin yeni Enflasyon Raporu’nda yıl sonu tahminlerini sabit tutmasının para politikasındaki sıkı duruşun sürdüğüne işaret ettiğini belirtti. Ancak buna rağmen haziran ayındaki PPK toplantısında faiz indirimi olasılığının tamamen ortadan kalkmadığını vurguladı. Özellikle bankalararası piyasa faizlerinde yaşanan gevşeme ve TCMB’nin kullandığı iletişim dili, Morgan Stanley’e göre bu ihtimali güçlendiren unsurlar arasında. Kurum, mayıs ayında açıklanacak enflasyonun %2’nin altında kalması ve kamu destekli kredi paketlerinin sınırlı ölçekte kalması durumunda, ilk faiz indirimi adımının haziranda gelebileceğini düşünüyor. Ayrıca, mevcut piyasa koşullarında carry trade stratejisi açısından elverişli bir zemin oluştuğunu belirten Morgan Stanley, 3 aylık USD/TRY forward kontratlarında kısa pozisyon almayı tercih ettiklerini ifade etti. Makroihtiyati politikalar Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay da faizler yüksek kaldığı sürece bazı makroihtiyati önlemlerin gevşetilebileceğini, ancak faiz indirimi durumunda bu önlemlerin yeniden sıkılaştırılabileceğini belirtti.

3️⃣ Mayıs 2025 itibarıyla açıklanan sektörel enflasyon beklentileri, piyasa katılımcıları ve reel sektör tarafında iyileşme sinyali verirken, hanehalkı cephesinde beklentilerin bozulduğunu gösteriyor. Piyasa katılımcılarının 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentisi %25,1’e gerileyerek bir önceki aya göre 0,5 puan düştü. Reel sektörün beklentisi de benzer şekilde 0,7 puan azalarak %41’e indi. Buna karşılık, hanehalkının 12 ay sonrası enflasyon beklentisi 0,6 puanlık artışla %59,9’a yükseldi. Yani profesyonel çevrelerde enflasyon görünümüne dair iyimserlik artarken, halk nezdinde fiyat artışlarının daha uzun süre yüksek seyredeceğine dair algı güçlenmiş durumda. Bu ayrışma, enflasyon beklentilerinin çıpalanmasında halen zorluk yaşandığını gösteriyor.

4️⃣ 22 Mayıs 2025 tarihli İktisadi Yönelim Anketi ve Sektörel Güven Endeksleri, yılın ikinci çeyreğinde ekonomik aktivitede sektörler geneline yayılan bir yavaşlama sinyalinin güçlendiğini ortaya koyuyor. Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) mayıs ayında 2,2 puan düşüşle 98,6’ya gerilerken, siparişler ve ihracat beklentilerindeki bozulma dikkat çekiyor. Hizmet, perakende ve inşaat sektörlerinde sınırlı toparlanmalara rağmen güven endeksleri tarihsel ortalamaların altında kalmaya devam etti. Kapasite Kullanım Oranı (KKO) %75,1 ile artış gösterse de, özellikle orta ve küçük ölçekli işletmelerdeki zayıf eğilim sürdü; makine ve tekstil gibi bazı sektörlerde KKO önemli oranda geriledi. İmalat sanayinde üretim hacmi yatay seyrederken, dış sipariş beklentileri üst üste üçüncü ayda da azaldı. Maliyet artışları ve ÜFE beklentileri yüksek seyrederken, yatırım eğilimindeki zayıflama dikkat çekiyor. TCMB’nin güncel çıktı açığı tahminleri de potansiyelin altında büyümenin devam ettiğini teyit eder nitelikte.

5️⃣ Cumhurbaşkanı Erdoğan, Macaristan dönüşünde hükümetin mevcut ekonomi programını sürdürme kararlılığına vurgu yaparak ekonomiye ilave destek verilmesine yönelik hazırlıkları açıkladı. Erdoğan, KGF’nin yeniden devreye alınacağı mesajını verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu fonun ekonomide çarkların dönmesi açısından önemli bir araç olduğunu belirtirken, “tulumbaya su dökmek” benzetmesiyle piyasanın kredi kanalı üzerinden yeniden hareketlendirilmesinin planlandığını ima etti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, firmaların karşı karşıya olduğu yüksek kredi maliyetlerine dikkat çekerek, finansmana uygun koşullarda erişimin üretim ve ihracat için kritik önemde olduğunu vurguladı. Yüzde 50’nin üzerindeki kredi faizlerinin hem şirketlerin rekabet gücünü zayıflattığını hem de yatırım iştahını azalttığını belirten Gültepe, Kredi Garanti Fonu’nun yeniden devreye alınmasını, enflasyonla mücadele sürecinde sanayiciye destek verileceğine dair olumlu bir sinyal olarak değerlendirdi.

6️⃣ Fitch’in yeni raporu, gelişmekte olan piyasalara dair orta vadeli büyüme görünümünde sınırlı bir aşağı yönlü revizyon içeriyor. EM10 ülkeleri için potansiyel büyüme oranı %4,0’tan %3,9’a çekildi. Asıl etki ise Çin’den geliyor. Çin için yapılan potansiyel büyüme tahmini %4,6’dan %4,3’e indirildi. Zaten Kasım ayında yayımlanan özel raporda bu düşüş işaret edilmişti. Çin dışında Endonezya, Meksika ve Güney Kore’de de aşağı yönlü güncellemeler var. Buna karşılık Rusya, Hindistan, Polonya ve Brezilya için daha iyimser bir tablo çizilmiş. Hindistan özelinde ise pandemi sonrası toparlanmanın tahminlerden daha hızlı gerçekleştiği anlaşılıyor. 2020-2021 dönemindeki GSYH şokları revizede daha ılımlı yansıtılmış. Türkiye ve Güney Afrika içinse herhangi bir değişiklik yapılmadı. Türkiye %4,1 ile güçlü duran ülkeler arasında yer almaya devam ediyor. Ancak genel olarak tablo, EM’ler için temkinli bir büyüme patikasına işaret ediyor.

7️⃣ Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Katar Ekonomi Forumu kapsamında Doha’da yaptığı konuşmada Türkiye ekonomisindeki son gelişmeleri değerlendirdi. Şimşek, özellikle son haftalarda döviz rezervlerinde toparlanma yaşandığını, Türkiye’nin risk primini gösteren kredi temerrüt primi (CDS) oranının ise 90 baz puandan fazla gerileyerek yatırımcı algısında iyileşme sinyali verdiğini vurguladı. CDS’teki düşüş ve rezerv artışını, küresel yatırımcı ilgisinin geri dönmeye başlamasıyla ilişkilendiren Şimşek, programın spekülatif sermaye akımlarına değil, doğrudan yabancı yatırımlara dayandığını belirtti. Mart ayındaki piyasa oynaklığına da değinen Şimşek, bu tür dalgalanmaların geçici olduğunu ve asıl amacın dezenflasyonu sağlamak olduğunu ifade etti. Para ve maliye politikasının kararlılıkla uygulandığını belirterek, “Her tedavinin yan etkisi olur. Bu nedenle emek yoğun ihracat sektörlerine yıl başında destek verdik. Programı bozmayacak şekilde kısa vadeli geçici destekler sağlıyoruz” dedi. Enflasyonun düşürülmesinin, uzun vadeli sürdürülebilir büyüme ve refah için ön koşul olduğunu bir kez daha yineledi.

8️⃣ Morgan Stanley, küresel ekonominin 2025 yılında ciddi bir yavaşlamaya gireceğini öngörüyor. Bankanın yayımladığı son rapora göre, ticaret tarifeleri kaynaklı şokların birçok ekonomiyi etkilemesiyle birlikte küresel büyüme oranının 2024’teki yüzde 3,5 seviyesinden 2025’te yüzde 2,5’e gerilemesi bekleniyor. ABD ekonomisinin büyümesinin de aynı dönemde yüzde 2,5’ten yüzde 1’e düşeceği tahmin edilirken, bu gerilemede artan tarifelerin yanı sıra sıkılaşan göç politikaları ve mali destek eksikliği etkili olacak. Euro Bölgesi’nde büyümenin özel tüketim ve ihracattaki zayıflık nedeniyle yüzde 1’in altında kalması beklenirken, Çin’in büyümesi de yaklaşık 0,5 puan düşüşle bu küresel yavaşlamadan etkilenecek.

Sektörler

1️⃣ Nisan ayında Türkiye genelinde Konut Fiyat Endeksi (KFE) aylık bazda %1,5, yıllık bazda %32,9 artışla 176,42 seviyesine ulaştı. Üç büyük ilde bu artış oranı İstanbul’da %34,4, Ankara’da %41,9 ve İzmir’de %30,9 olarak gerçekleşti. Yeni konutlar için endeks %32,3 artışla 176,6’ya, ikinci el konutlar için ise %33 artışla 176,3’e yükseldi. Türkiye genelinde birim konut fiyatı ise 2025 ilk çeyreğinde yıllık %23,5 artışla metrekare başına 37.688 TL oldu. Bu rakam İstanbul’da 60.925 TL, Ankara’da 33.274 TL ve İzmir’de 41.765 TL olarak hesaplandı. Ancak nominal artışa rağmen reel KFE, yani enflasyondan arındırılmış konut fiyatları, nisan ayında yıllık bazda %3,6 geriledi. Konut talebinde enflasyon kaynaklı alım gücü kaybı ve pazarlık gücündeki zayıflama etkili. Bunu satışlarda görmesek de fiyatlarda görüyoruz. Maliyetlerdeki artışa rağmen kiralardaki yükselişle yatırım cazibesini artıran konut, azalan stok ve kentsel dönüşüm faaliyetleriyle birlikte sektörün canlı kalmasına katkı sağladı.

2️⃣ OPEC+ üyeleri, temmuz ayında bu yıl içinde üçüncü kez petrol üretimini artırmayı düşünüyor. Konuya yakın kaynakların Bloomberg News’e aktardığına göre, bu karar grubun önümüzdeki hafta 1 Haziran’da yapılacak toplantısında netleştirilecek. Delegelere göre, temmuz ayında günlük 411.000 varillik bir üretim artışı seçenekler arasında. Mayıs ve haziran aylarında alınan 411.000 varillik üretim artışı kararlarının ardından petrol fiyatları ciddi şekilde düşerken, bu karar, OPEC+’ın uzun yıllardır uyguladığı petrol piyasasını koruma stratejisinden tarihi kopuşu anlatıyor. Grubun lideri Suudi Arabistan, son toplantıda Kazakistan ve Irak gibi kota ihlali yapan ülkelere, kotalara uyulmadığı takdirde üretimi daha da artırabilecekleri yönünde uyarıda bulundu. Nisan ayında Trump’ın ticaret savaşı hamlesiyle aynı dönemde gelen bu sürpriz arz artışları, petrol fiyatlarını dört yılın en düşük seviyesi olan 60 dolar civarına kadar indirmişti.

3️⃣ Bu hafta yayınladığımız Banka Dışı Finans Bülteni’nde, faktoring, finansal kiralama, varlık yönetimi, sigorta, emeklilik ve tasarruf finansman sektörlerine dair güncel verileri ve sektör temsilcilerinin değerlendirmelerini bir araya getiriyor. Faktoring sektöründe mart ayında rekor seviyelere ulaşan kârlılık dikkat çekerken, finansal kiralama tarafında da toparlanma sinyalleri öne çıkıyor. Türkiye Sigorta Birliği verileri, sigorta sektörünün güçlü prim üretimiyle büyümesini sürdürdüğünü gösterirken, çeyreklik ve yıllık bazda bileşik ve konservasyon oranlarının değişimine baktık. Tasarruf finansmanı alanında da faizsiz yapının geniş kesimlerce benimsenmesiyle müşteri ve varlık büyüklüğünde dikkat çekici bir ivme görülüyor. Veriler, gelişmeler ve sektörel açıklamalar için banka dışı finans bültenimizi okumayı unutmayın.

4️⃣ Bu hafta yayınladığımız havacılık bülteni, Türkiye genelinde uçuş ve yolcu trafiğinde dış hat kaynaklı güçlü bir toparlanma yaşandığını, ancak iç hatlarda görece zayıf bir seyir izlendiğini ortaya koyuyor. DHMİ verilerine göre toplam uçuş trafiği yıllık bazda %4,4, toplam yolcu sayısı ise %5,8 arttı. Özellikle dış hatlarda yolcu trafiği mart ayına kıyasla %37 artış göstererek sektörün itici gücü oldu. Şirket bazında ise THY dış hatlarda güçlü performans sergilerken iç hatlarda daralma yaşadı, Pegasus dış hat büyümesinde öne çıktı, TAV ise özellikle Medine ve Almatı gibi yurt dışı destinasyonlardaki artışla toplamda %8’lik bir yolcu büyümesi sağladı. Çelebi’nin Hindistan’daki operasyonlarının durması sektör açısından önemli bir kırılma yaratırken, Sabiha Gökçen Havalimanı Avrupa’nın en hızlı büyüyen havalimanı olarak öne çıktı. Diğer yandan, turizmdeki zayıf ilk çeyrek verileri sektörde temkinli bir havayı yansıtırken, Boeing’in dijital varlık satışları ve Çin ile ABD arasında açılan ticaret penceresi havacılık devlerinin küresel stratejilerinde yeni bir sayfa açıldığını gösteriyor. Havacılık bültenimize link üzerinden erişebilirsiniz.

Şirketler

1️⃣ Bloomberg News’in haberine göre Zorlu Holding, 4,9 milyar dolarlık borç yükü nedeniyle yatırımcı nezdindeki endişeleri azaltmak amacıyla kapsamlı bir kurumsal yeniden yapılandırma sürecine hazırlanıyor. Bu süreç, şirketin sahip olduğu gayrimenkuller başta olmak üzere varlık satışlarını, maliyet düşürücü önlemleri ve organizasyonel küçülmeyi kapsıyor. JPMorgan tarafından geçtiğimiz hafta düzenlenen yatırımcı toplantısına katılan kaynaklara göre, bu yeniden yapılandırma süreci Türkiye’nin en büyüklerinden biri olacak. Zorlu Holding CEO’su Ömer Yüngül, Bloomberg HT’ye yaptığı açıklamada Vestel’de gerçekleştirilecek 2 bin kişilik işten çıkarmanın üretimi olumsuz etkilemeyeceğini, aksine verimlilik artışı sağlayacağını belirtti. Şirketin borçluluk yapısına ilişkin olarak da “FAVÖK’e oranla borçluluğumuzun 3x seviyelerinde olması sürdürülebilir” diyen Yüngül, kısa vadede ödeme riski görmediklerini ifade etti.

2️⃣ Kontrolmatik Yönetim Kurulu Başkanı Sami Aslanhan, 2025 yılında 450 milyon doların üzerinde ciro hedeflediklerini ve kârlılık tarafında da buna paralel bir artış öngördüklerini açıkladı. Yüksek faiz oranları ve güçlü TL’nin net kâr üzerinde baskı oluşturduğunu vurgulayan Aslanhan, yatırımların artık meyve vermeye başladığını ve özellikle Pomega tarafında bu yıldan itibaren daha yüksek ciro katkısı beklediklerini ifade etti. ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Türki Cumhuriyetler gibi bölgelere odaklandıklarını belirten Aslanhan, Amerika’da finansal kapanış tamamlanamadığı için ilk etapta Türkiye’den destek vereceklerini, iki yıl boyunca yüksek ciro hedefiyle ABD pazarında güçlü bir giriş yapmayı amaçladıklarını söyledi. Balkanlar’da da aktif olduklarını ve Kuzey Makedonya’daki projeyi yıl içinde teslim edeceklerini dile getiren Aslanhan, Avrupa’dan siparişlerin artmasını beklediklerini ancak Türkiye’de yatırımcıların şu an için bekleme eğiliminde olduğunu kaydetti. ABD merkezli ONE ile yapılan işbirliği kapsamında Türkiye’den ABD’ye batarya hücresi gönderileceğini, üretim kapasitesinin ilk etapta 2 GWh, sonraki yıl ise 5 GWh seviyesine çıkarılacağını açıkladı.

3️⃣ DCT Trading Yönetim Kurulu Başkanı Levent Sadık Ahmet, 2025’in ilk çeyreğinde geçen yılki toplam cironun %56’sına ulaştıklarını ve yıl sonunda %150’lik bir ciro büyümesi hedeflediklerini açıkladı. Şirketin finansmana erişim sorunu bulunmadığını, borçsuz bir yapıya sahip olduklarını belirten Ahmet, kur risklerinin de sıfır olduğunu vurguladı. Ahmet, temettü dağıtımının şirket politikalarının merkezinde yer aldığını ve bu geleneği sürdürmekte kararlı olduklarını söyledi. Avrupa’daki tüm büyük süpermarket zincirlerinin tedarikçisi konumunda olduklarını ifade eden Ahmet, önümüzdeki iki yıl içinde Türkiye’nin en büyük yaban mersini üreticisi olmayı hedeflediklerini dile getirdi.

4️⃣ Kalyon PV Genel Müdürü İhsan Kulalı, şirketin sadece panel üreticisi olarak değil, güneş enerjisi üretimindeki dört ana ürünü dikey entegrasyonla üreten bir yapı olarak konumlandığını belirtti. Yeni yatırımla birlikte Çin dışında ilk kez Türkiye’de uygulanacak TOPCon Plus teknolojisi sayesinde %15 daha fazla elektrik üretimi sağlanacağını ve bu verim artışının hem maliyetleri düşüreceğini hem de müşteriler için yatırımın geri dönüş süresini kısaltacağını vurguladı. 60 milyon dolarlık yatırımla 1,1 GW’lık kapasiteye ulaşacaklarını açıklayan Kulalı, yatırımın en geç 2026 başında devreye alınmasının planlandığını, o tarihten itibaren finansallarda etkisinin görülmeye başlanacağını ifade etti. ABD’deki 50-60 GW’lık yıllık hücre talebinin kendi teknoloji planlarıyla örtüştüğünü belirten Kulalı, Çin’e uygulanan tarifeler nedeniyle Çin dışındaki üreticilerin avantaj kazandığını ve bu ortamda ABD pazarının önemli bir fırsat sunduğunu dile getirdi. Satış tarafında şimdiden yoğun ilgi aldıklarını söyleyen Kulalı, bu yatırımın hem satışlara hem de bilanço kalemlerine olumlu yansımasını beklediklerini belirtti.

5️⃣ Çağdaş Cam CEO’su Serdar Raşit Pirinç, 2025’in ilk çeyreğinde ihracatlarını geçen yıla kıyasla iki kat artırdıklarını ve tüm pazarlarda, tüm para birimlerinde aktif ticaret yapma hedefiyle coğrafi çeşitlendirmeye odaklandıklarını açıkladı. Şirketin yalnızca tek bir alana değil, farklı sektörlere hizmet verdiğini belirten Pirinç, bu çok yönlülüğü güçlü bir kas olarak gördüklerini ve likit bilançoları sayesinde yatırım harici borçlanma yapmadıklarını ifade etti. Manisa’daki fabrikanın altyapı dönüşümünün tamamlandığını, verimli bant kurulumlarıyla kapasite artışına gidildiğini belirten Pirinç, Aydın’daki fabrikanın da üretime hazır hale geldiğini söyledi. Şirketin özellikle Batı pazarlarına daha fazla odaklandığını vurgulayan Pirinç, Manisa’daki ikinci tesisin inşaatının sürdüğünü ve ilk çeyrekte siparişlerin azalmadığı, dolar bazında büyümenin yakalandığı güçlü bir dönem geçirdiklerini ifade etti. Yıl sonu hedeflerinin ise korunduğunu belirtti.