Worldcoin (World) Nedir?

Nasıl Çalışır?

Worldcoin ekosistemi dört ana bileşenden oluşur:

1. World ID: Orb adı verilen, bowling topu büyüklüğündeki bir cihaz ile gerçekleştirilen iris taraması sonucu oluşturulan benzersiz dijital kimliktir. Bu kimlik, kullanıcının tekil bir insan olduğunu doğrular ancak kişisel verilerini ifşa etmez.
2. World App: Kullanıcıların World ID’lerini saklayabildiği, kripto ve stabilcoin işlemleri yapabildiği, mini uygulamalara erişebildiği kendi kendine saklama (self-custodial) cüzdandır.
3. WLD Token: Ethereum tabanlı (ERC-20) yerel token olup, kimliğini doğrulayan kullanıcılara ücretsiz olarak dağıtılır. Token, hem ekosistem içinde kullanım hem de yönetişim oylamalarına katılım imkânı sunar. 

World Chain: Optimism Superchain altyapısında geliştirilen, insan öncelikli bir blok zincir ağıdır.

Kullanım süreci basit:

• Adım 1: World App’i indirerek World Network’e katılmak.
• Adım 2: Orb merkezlerinden birinde iris taraması yaparak World ID doğrulaması gerçekleştirmek.
• Adım 3: Uygun bölgelerde ücretsiz WLD token’ları talep etmek ve ekosistemde kullanmak.

Amaç ve Potansiyel Kullanım Alanları

Worldcoin’in temel amacı iki kritik sorunu çözmek:

• Dijital kimlik doğrulama: Yapay zeka ve botların hızla çoğaldığı dijital dünyada, gerçek insan ile yapay içerik üreten sistemleri ayırt etmek.
• Küresel ekonomik katılım: Ücretsiz token dağıtımıyla özellikle finansal sisteme erişimi kısıtlı bölgelerdeki bireyleri kripto ekonomisine dâhil etmek.

Potansiyel kullanım alanları arasında güvenli çevrimiçi oylama sistemleri, botlardan arındırılmış sosyal platformlar, finansal uygulamalar ve gelecekte evrensel temel gelir (UBI) gibi projeleri bulunuyor.

Gizlilik ve Güvenlik

Worldcoin, iris verilerinin kriptografik olarak anonimleştirildiğini, tarama sonrası ham görüntülerin cihazdan silindiğini ve verilerin kullanıcı kontrolünde (personal custody) olduğunu belirtir. Ayrıca, güvenli çoklu katılımlı hesaplama (SMPC) yöntemiyle iris kodları parçalara ayrılarak farklı sunucularda şifreli biçimde saklanır.

Buna rağmen birçok ülkede veri güvenliği, mahremiyet ve biyometrik verilerin kötüye kullanılma riski konularında ciddi tartışmalar vardır. Eleştiriler, verilerin tamamen silinmemesi, yeterli şeffaflık sağlanamaması ve tek bir özel şirketin dijital kimlik altyapısında merkezi güç haline gelmesi ihtimali üzerine yoğunlaşmaktadır.

Regülasyonlar ve Tartışmalar

Worldcoin, lansmanından bu yana pek çok ülkede inceleme, geçici durdurma veya yasaklama kararlarıyla karşılaştı. Fransa, İngiltere, Almanya, İspanya, Portekiz, Kenya, Brezilya, Hindistan, Hong Kong ve Endonezya gibi ülkelerde, özellikle biyometrik veri toplama yöntemleri nedeniyle soruşturmalar açıldı. Bu durum, projenin küresel ölçekte genişleme planlarını oldukça yavaşlatıyor.

Öne Çıkan Noktalar

• Kuruluş: 2019 – Tools for Humanity
• Kurucular: Sam Altman, Alex Blania, Max Novendstern
• Yerel Token: WLD (ERC-20)
• Benzersiz Özellik: İris taraması ile tekil insan doğrulaması
• Potansiyel: Dijital kimlik standardı oluşturma, küresel finansal erişim, UBI altyapısı

Worldcoin, yapay zekânın hızla yaygınlaştığı bir çağda dijital kimlik sorununa iddialı bir çözüm getirmeyi hedefliyor. Biyometrik doğrulama ve blok zincir teknolojisini birleştirerek hem güvenli insan doğrulaması hem de küresel ekonomik katılım imkanı sunuyor. Ancak gizlilik endişeleri, regülasyon engelleri ve etik tartışmalar, projenin geleceğinde belirleyici olacak gibi görünüyor.