Tornado Cash Nedir?
Tornado Cash, 2019 yılında hayata geçirilen açık kaynaklı, gözetimsiz ve merkeziyetsiz bir kripto para karıştırma (mixer) protokolüdür. Ethereum ve EVM uyumlu ağlarda çalışan akıllı sözleşmelerle işlemleri karıştırarak takip edilebilirliği yok etmeyi amaçlar 2022 yılında OFAC tarafından kara para aklamaya yardımcı olduğu gerekçesi ile kurucularından olan Roman Storm 20 yıl hapis cezası ile cezalandırıldı. Bu tartışmalı ceza 2025’te Trump yönetimi sonrası düşürüldü.
Fintables Kripto2 dk
Tornado Cash ve Blokzincir Felsefesindeki Yeri:
Kripto paralar’ın ortaya çıkmasında gözetimsizlik, merkeziyetsizlik vb. gibi özelliklerin yanısıra bir diğer faktör de mahremiyet ve anonimlik kazandırmış olmasıdır. Kripto ile beraber blok kaşifleri sayesinde hangi cüzdanların hangi işlemleri yaptığı görülebilir hale geldi. Tornado Cash de tam olarak buradaki mahremiyeti sağlayabilmek amacı ile geliştirilmiş bir projeydi. Cüzdanların takip edilebilirliklerini sınırlayarak mahremiyete katkı sunmayı amaçlıyorlardı. Bu uygulama ortaya çıktığında kripto işlemleriyle ilgili yasal düzenlemeler olmadığından ne kadar yasal olduğu tartışmaları hala kesinleşmiş değil.
Teknik İşleyiş:
-Kullanıcı belirli miktarda ETH veya ERC-20 token’ı Tornado Cash akıllı sözleşmesine gönderir.
-Sistem, bu miktarı havuza anonim olarak ekler ve kullanıcıya bir “yatırma notu” (deposit note) verir.
-Zamanla kullanıcı, bu not ile farklı bir adrese çıkış yapabilir. zk-SNARKs gibi sıfır bilgi ispatları kullanılarak yatırma–çekme bağlantısı gizlenir.
Neden Problem Yaşandı?
a) Suçla İlişki ve Kara Para Aklama
- OFAC (ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi), Tornado Cash’i Ağustos 2022'de “kripto suçlularına hizmet eden bir karıştırıcı” olarak tanımladı.
- 2019’dan itibaren 7 milyar doların üzerinde kripto paranın havuzundan karıştırıldığı, bunun 455 milyon dolarının Kuzey Kore destekli Lazarus grubuna ait olduğu belirtildi.
- Ayrıca Harmony Bridge ve Nomad gibi saldırılardan elde edilen fonların da Tornado Cash üzerinden aklandığı bildirildi.
b) Yetersiz AML/KYC Önlemleri
- OFAC, Tornado Cash’in AML (Anti-Money Laundering) ve KYC (Know Your Customer) mekanizmalarının eksik olduğunu, suistimalin önüne geçmediğini vurguladı.
c) Yasal Müdahale ve Geliştiricilerin Tutuklanması
- Proje alan adı ve GitHub hesapları kapatıldı; geliştirici Alexey Pertsev Hollanda'da tutuklandı.
- Diğer iki kurucudan Roman Storm da ABD’de tutuklandı.
Alternatifleri
- Diğer Mixer Protokoller: Blender.io gibi mixer araçları da AML riskleri nedeniyle benzer yaptırımlarla karşılaşabiliyor
- Daha Gelişmiş Gizlilik Teknikleri: CoinJoin, zk-Rollups veya gizlilik odaklı token protokolleri ($Zcash, $Monero vb.) daha kontrollü anonimlik sunar. Ancak bu alan teknolojik ve yasal açıdan karmaşıktır.
- DApp’ler İçinde Yerleşik Gizlilik Katmanları: Geliştiricilerin doğrudan uygulamalara gizlilik çözümleri entegre etmesi, karıştırıcı bağımlılığını azaltabilir.
