ENS Nedir?

ENS’in Temel Mantığı

ENS, Ethereum blokzinciri üzerinde çalışan dağıtık, açık ve genişletilebilir bir isimlendirme protokolüdür. Kullanıcıların 42 karakterlik Ethereum adresleri yerine örneğin barış.eth gibi insan gözüyle rahatça okunabilir ve akılda tutulabilir isimler kullanmasına olanak tanır. Bu isimler yalnızca ETH adreslerine değil, diğer kripto adreslerine, akıllı kontratlara, dApp’lere ve hatta web sitelerine de bağlanabilir.

DNS ile benzerlik aslında oldukça açık. DNS, IP adreslerini alan adlarına çevirirken ENS, kripto adreslerini kolay hatırlanabilir isimlere dönüştürür. Ancak ENS merkezi değil, tamamen Ethereum blok zinciri üzerinde, akıllı kontratlar aracılığıyla çalışır.

ENS Nasıl Çalışır?

ENS’in mimarisi iki ana bileşenden oluşuyor:

1. Kayıt Defteri (Registry):Tüm alan adlarını ve alt alan adlarını listeler. Her alan adı için üç temel bilgiyi tutar: Sahibini, hangi çözücünün sorumlu olduğunu ve “time-to-live” (ne zamana kadar kalacağı) süresini.
2. Çözücüler (Resolvers):İnsan tarafından okunabilir isimleri makine tarafından okunabilen adreslere çeviren akıllı kontratlardır. Süreç iki aşamalıdır: önce registry’den sorumlu çözücü sorgulanır, sonra o çözücüden adres bilgisi alınır.

Bu sistem sayesinde ENS alan adları hem güvenli hem de şeffaf biçimde blok zincirde saklanır. Her ENS alan adı aynı zamanda bir NFT’dir; yani kullanıcılar ENS alan adlarını tıpkı dijital varlıklar gibi alıp satabilir.

DNS ve ENS Arasındaki Farklar

• Merkeziyet: DNS sisteminde alan adları merkezi otoriteler üzerinden kiralanır. ENS ise tamamen Ethereum üzerinde merkeziyetsiz şekilde işler.
• Kapsam: DNS sadece IP adresleriyle çalışır, ENS ise kripto cüzdanları, dApp’ler ve Web3 hizmetleriyle entegre olabilir.
• Güvenlik: DNS kayıtları merkezi sunucularda tutulur, bu sebeple hacklenmeye açıktır. ENS kayıtları ise Ethereum blok zinciri üzerinde saklandığı için çok daha güvenlidir.

ENS’in amacı DNS’i tamamen değiştirmek değil, onunla uyumlu biçimde çalışmaktır. .eth uzantılı alan adlarının yanı sıra .com veya .org gibi geleneksel alan adlarını da ENS üzerinde kullanmak mümkündür.

ENS’in Tarihçesi

ENS, Nick Johnson ve Alex Van de Sande tarafından Ethereum Foundation bünyesinde geliştirilmiş ve 2017 yılında hayata geçirilmiştir. İlk finansmanı Ethereum Vakfı sağlamış, daha sonra 2020’de Chainlink’ten de destek almıştır. Kısa sürede milyonlarca ENS alan adı kaydedilmiş ve Web3 ekosisteminde kritik bir altyapı haline gelmiştir.

ENS Token ve DAO Yönetişimi

Kasım 2021’de ENS ekibi, ENS token adında bir ERC-20 token piyasaya sürdü. İlk dağıtımda .eth alan adı sahiplerine airdrop yapıldı. Toplam 100 milyon arz şu şekilde bölüştürüldü:

• %25 ENS alan adı sahiplerine (airdrop)
• %25 katkı sağlayanlara (kilitlenme ve vesting süreciyle)
• %50 DAO hazinesine

ENS token yalnızca bir yatırım aracı değil, aynı zamanda protokolün yönetişim aracıdır. ENS DAO’da token sahipleri yeni öneriler sunabilir ve oy kullanarak protokolün gelişimine yön verebilir. DAO’yu temsilen kurulan ENS Vakfı ise yasal ve mali süreçleri yürütmektedir.

ENS Alan Adı Nasıl Alınır?

1. ETH cüzdanı oluşturma: MetaMask veya Trust Wallet gibi bir Ethereum uyumlu cüzdan gerekir.
2. ETH yatırma: Alan adı ücretini ve işlem (gas) maliyetlerini ödemek için ETH cüzdanda hazır olmalıdır.
3. ENS uygulamasına bağlanma: app.ens.domains üzerinden kayıt işlemi yapılır.
4. Alan adını seçme ve kayıt: Uygulamada uygun alan adı aranır, kiralama süresi seçilir ve işlem cüzdanda onaylanır.
5. Yönetim: Satın alınan ENS alan adı üzerinden alt alan adları oluşturulabilir, farklı adreslerle ilişkilendirilebilir.

ENS Neden Önemli?

ENS, kripto dünyasında kullanıcı deneyimini iyileştiren temel çözümlerden biridir. Karmaşık adresler yerine hatırlanabilir alan adlarıyla:

• Yanlış adreslere transfer riskini azaltır,
• Web3 dApp’lerine erişimi kolaylaştırır,
• Kriptoyu daha kullanıcı dostu hale getirir,
• Merkeziyetsizliğin sağladığı güvenlik avantajını taşır.

DNS internetin kitleselleşmesini sağladıysa, ENS de Web3’ün kitleselleşmesinde benzer bir rol oynamaktadır.

Sonuç olarak Ethereum Name Service (ENS), yalnızca adresleri kolaylaştıran bir araç değil, aynı zamanda Web3’ün geleceği için kritik bir altyapıdır. Hem teknik yapısı hem de DAO yönetişimi sayesinde, kullanıcı deneyimi ve güvenliği merkezine alarak blok zincir dünyasında önemli bir yenilik sunmaktadır.