Sektörel Görünüm - Ekim 2025 Enerji Bülteni

Veriler

✦ Eylül ayında Türkiye’nin toplam elektrik tüketimi, geçen yılın aynı dönemine göre %3,25 artarak 29.498.035 MWh seviyesinde gerçekleşti. Günlük ortalama elektrik tüketiminde ise soğutma ihtiyacının çok daha yoğun hissedildiği, rekor sıcaklık düzeylerine ulaşılan ağustos ayına kıyasla %11,3’lük bir gerileme yaşandı.

✦ Haziran 2025 hariç son 27 ayın tamamında elektrik tüketiminde yıllık bazda artış kaydedilmesine rağmen fiyatlarda aşağı yönlü seyrin sürdüğünü görüyoruz. Eylül ayında ortalama PTF 66,2 USD seviyesinde gerçekleşerek geçen yılın aynı dönemine göre %6, bir önceki aya göre ise %8,2 oranında düşüş gösterdi.

✦ Eylül ayında elektrik üretimine en büyük katkıyı %24,88 ile ithal kömür santralleri sağladı. Yenilenebilir enerjinin toplam üretimdeki payı geçen yılki %33,9’luk seviyesinden mevcut dönemde %34,9’a yükseldi. Söz konusu yükselişte hidroelektrik santrallerinin payındaki %6’lık düşüşe rağmen özellikle rüzgar ve güneş enerji santrallerinin üretimindeki artış etkili oldu. Hidroelektrik santrallerinin toplam üretimdeki payının %18,2’den %12,2’ye gerilemesine karşın rüzgar santrallerinin payı %7,9’dan %14,1’e, güneş santrallerinin payı %2’den %2,96’ya çıktı.

✦ TEİAŞ verilerine göre eylül ayında Türkiye’nin toplam kurulu gücü 121 bin MW’ın üzerine çıktı. Eylül ayının sonunda toplam kurulu güç 121.014 MW’a ulaşarak geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %5,8, bir önceki aya göre %0,10 yükseldi. Faaliyet gösteren toplam santral sayısı ise Eylül 2024’te 32.216 ve Ağustos 2025’te 37.549 adet iken Eylül 2025’te 37.810 adet oldu.

✦ EPDK’nın ağustos ayına ilişkin verilerine göre Türkiye’deki toplam şarj istasyonu sayısı bir önceki aya kıyasla %2,8 artarak 33.592 adede ulaştı. Bu dönemde AC şarj soketleri %2,1 artışla 19.284’e, DC şarj soketleri ise %3,7 yükselişle 14.308’e ulaştı.

Gelişmeler

✦ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, milli enerji şirketi BOTAŞ ile BP arasında üç yıl süreyle geçerli olacak LNG alım anlaşması imzalandığını duyurdu. Bayraktar, Gastech 2025 Forumu kapsamında yapılan anlaşma ile yıllık yaklaşık 1,6 milyar metreküp olmak üzere toplamda 4,8 milyar metreküp LNG’nin Türkiye’ye teslim edileceğini açıkladı. Bayraktar, bu işbirliğinin özellikle kış aylarında arz güvenliğinin sağlanması, kaynak çeşitliliğinin artırılması ve ticari esnekliğin güçlendirilmesi açısından kritik önemde olduğunu vurguladı.

✦ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının açıklamasına göre BOTAŞ ile Mercuria arasında uzun vadeli bir LNG tedarik anlaşması imzalandı. Anlaşma kapsamında 2026’dan itibaren başlayacak ve 2045 yılına kadar sürecek şekilde toplam yaklaşık 70 milyar metreküp doğal gaz eşdeğeri LNG tedarik edilecek. BOTAŞ her yıl yaklaşık 4 milyar metreküp LNG’yi ağırlıklı olarak kış aylarında teslim alacak, teslimatlar ABD yükleme limanlarından Türkiye, Avrupa ve Kuzey Afrika’daki terminallere yapılabilecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, anlaşmanın BOTAŞ’ın küresel LNG piyasasındaki konumunu güçlendireceğini ve Türkiye-ABD ticaret hacmine katkı sağlayacağını belirtti. Ayrıca BOTAŞ ile Avustralya merkezli Woodside arasında da ön anlaşma imzalandı. Buna göre 2030’dan itibaren 9 yıl boyunca yaklaşık 5,8 milyar metreküp LNG’nin büyük ölçüde Louisiana LNG Projesi’nden Türkiye’ye tedarik edilmesi planlanıyor. Bayraktar, anlaşmanın iki şirket arasında LNG satışının ötesinde daha geniş bir işbirliği zemini oluşturabileceğini ifade etti.

✦ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Çin ile enerji alanında işbirliği fırsatlarını değerlendirdiklerini belirterek özellikle nükleer, yenilenebilir enerji, enerji iletimi, madenler ve batarya teknolojileri gibi alanlarda ortak projelerin gündemde olduğunu söyledi. Bayraktar, Çinli şirketlerle görüşmeler kapsamında Türkiye’de güneş panelleri ve rüzgar türbinlerinin üretimine yönelik çağrıda bulunduklarını, Türkiye’nin lojistik avantajları sayesinde bu ürünlerin farklı coğrafyalara rahatlıkla ihraç edilebileceğini vurguladı. Bu kapsamda Çin’in önde gelen enerji şirketlerinden Dongfang Electric Corporation ile yapılan görüşmede de yaklaşık 250 milyon dolarlık yatırımla yıllık 2 bin megavat kapasiteli rüzgar türbini üretim tesisi kurulmasına yönelik planın ele alındığını ifade etti.

✦ OPEC+ ekimde devreye girecek 137 bin varillik artışın ardından kasımda da üretimi yukarı çekmeye hazırlanıyor. Suudi Arabistan’ın başını çektiği grup, toplam 1,66 milyon varillik kısıtlı kapasiteyi kademeli olarak geri piyasaya sürüyor. Petrolün denizdeki arzı — yani yüzer depolarda tutulan ve tankerlerle teslim edilen ham petrol miktarı — geçen yılın aynı dönemine göre 170 milyon varil daha yüksek. Sektörden gelen ‘arz fazlası’ uyarılarına rağmen Brent petrolde eylül ayında sert geri çekilme görmedik. Birçok ülkenin kapasite sınırlamaları nedeniyle fiili artışların kâğıt üzerindeki kadar yüksek olmayacağı konuşuluyor.

✦ Petrolden bahsetmişken rafineri sektörüne de bir parantez açalım. Petrol arzında artış beklentilerine rağmen rafineri marjlarında yükselişi izliyoruz. Özellikle de orta distilat (dizel, jet yakıtı) ürünlerde. Üretimde planlı bakım sezonunun yanı sıra Rusya’da İHA saldırılarının yol açtığı beklenmedik kesintiler duruşları sert biçimde artırdı. Rafineri marjlarının yükselmesinin temelinde üç unsur öne çıkıyor: Güçlü ürün talebi, düşük stok seviyeleri ve kapasite tarafındaki sıkışıklık. Orta Doğu rafinerilerinde de duruş dikkat çekiyor. Orta Doğu’da bakım sezonunun yoğunlaşmasıyla duruşlar 880 kbd’ye (günlük bin varil) kadar çıkacak, bu da bölgenin işleme kapasitesini 8,6 mbd’ye indirecek.

✦ ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere’ye resmi ziyareti öncesinde yaptığı açıklamada Avrupa’ya bir kez daha Rusya’dan petrol almayı durdurma çağrısında bulundu. Avrupa ve NATO ülkelerine bu konuda daha fazla baskı yapacağını söyleyen Trump, “Problem onların Rus petrolünü satın alıyor olmasıdır. Bunun bize karşı adil olmadığını düşünüyorum.” ifadelerini kullandı. Rusya-Ukrayna savaşına da değinen Trump, iki ülke liderinin hâlâ bir araya gelmemesinden üzüntü duyduğunu belirterek, savaşın bir an önce sona ermesi gerektiğini söyledi.

Sektörden Açıklamalar

✦ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Çin devlet televizyonuna verdiği röportajda Türkiye ile Çin’in enerji alanında hem ülke içinde hem de farklı coğrafyalarda (Afrika, Orta Doğu, Orta Asya, Balkanlar) işbirliği yapabileceğini söyledi. Bayraktar; nükleer enerji, yenilenebilir kaynaklar, enerji iletimi, batarya teknolojileri ve madenler gibi alanlarda işbirliği fırsatları bulunduğunu belirterek, Çinli firmaların Türkiye’de üretim yapmayı düşündüğünü ifade etti. Özellikle Türkiye’de ilk kez yapılacak offshore (deniz üstü) rüzgar santrali projesine Çinli şirketlerin ilgi gösterdiğini ve bu projenin Avrupa’ya elektrik taşıyacak yeni hatlarla Kuşak ve Yol inisiyatifiyle uyumlu olacağını vurguladı. Türkiye’nin nadir toprak elementleri, petrol ve doğal gaz alanlarında da işbirliği fırsatları sunduğunu belirten Bayraktar, ticaret savaşlarının ve yaptırımların olduğu bir dünyada Türkiye’nin lojistik avantajları sayesinde ikinci bir üretim üssü olabileceğini dile getirdi. Bu kapsamda Çinli şirketlere “güneş panellerini ve rüzgar türbinlerini Türkiye’de üretin” çağrısı yaptıklarını, Türkiye’nin bu yatırımlar için gerekli altyapıya sahip olduğunu vurguladı.

✦ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milano’da düzenlenen Gastech 2025 Forumu’nda yaptığı konuşmada Türkiye’nin enerji vizyonunu ve uzun vadeli planlarını paylaştı. Bayraktar, Türkiye’de enerji talebinin önümüzdeki 30 yıl içinde üç katına çıkarak 350 TWh’den 1000 TWh’ye ulaşmasını beklediklerini söyledi. Bu artışı karşılamak için yenilenebilir enerji kapasitesinin 2035’e kadar dört katına çıkarılacağını belirten Bayraktar, buna rağmen doğalgaz ve nükleer enerjiye de ihtiyaç olduğunu vurguladı. Bu kapsamda hem büyük ölçekli nükleer santrallerin hem de 5 GW seviyesinde küçük modüler reaktörlerin hayata geçirilmesinin planlandığını ifade etti. Bayraktar ayrıca, Karadeniz’deki gaz keşfiyle halihazırda 4 milyon haneye gaz sağlandığını, üretimin artırılması için çalışmaların sürdüğünü belirtti. Türkiye’nin enerji arz güvenliği için doğalgaz depolama kapasitesini 2030’a kadar 12 milyar metreküpe çıkarmayı hedeflediklerini, yeniden gazlaştırma (LNG) kapasitesinin de son 7–8 yılda beş katına yükseltildiğini aktardı.

✦ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Habertürk yayınına yaptığı açıklamalarda Türkiye’nin enerji gündemine ve gelecek planlamasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Elektrik ve doğalgaza kış aylarında zam öngörmediklerini vurgulayan Bayraktar, enerji arz güvenliği açısından ABD ile yapılan LNG ve nükleer enerji anlaşmalarının stratejik önemine dikkat çekti. 2027 sonrasında ABD’den ithal edilen LNG’nin Türkiye için en rekabetçi kaynaklardan biri hâline geleceğini belirten Bayraktar, doğalgazda tüketim esaslı yeni bir fiyatlama modelinin 2025 itibarıyla duyurulacağını açıkladı. Nükleer enerji tarafında Akkuyu, Sinop ve Trakya projeleriyle 15 bin MW’lık kurulu güce ulaşmanın hedeflendiğini ifade eden Bayraktar, küçük modüler reaktörlerle bu kapasitenin 2050’ye kadar 20 bin MW’ı aşabileceğini belirtti. Akkuyu NGS’nin finansmanında esneklik sağlayacak %49’a kadar dış yatırım imkânının projeyi daha cazip kılacağını söyleyen Bayraktar, enerji sektöründe uzun vadeli yatırımlarla arz güvenliği ve fiyat istikrarının sürdürülebilirliğini sağlamayı hedeflediklerini dile getirdi.