Reel sektörde denge arayışı

28 Ekim Salı gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Küresel piyasalarda artan risk iştahı altının son haftaların en düşük seviyesine gerilemesine neden oluyor. Bugün yurt içinde işlemler yarım gün olacak.

☑ Ekim verileri, reel sektörde üretim ve yatırım beklentilerinde temkinli bir toparlanmaya işaret ederken, talep koşullarının hâlen büyümenin önündeki başlıca kısıt olduğunu gösteriyor.

☑ Türkiye ile İngiltere arasında imzalanan Eurofighter anlaşması, iki ülke ilişkilerini stratejik ortaklık düzeyine taşırken, savunma sanayii ve ticarette yeni işbirliklerinin kapısını araladı.

☑ Beyaz eşya sektöründe üretim ve ihracattaki daralma sürerken, artan maliyetler ve ticaret kısıtlamaları rekabet gücü üzerindeki etkili oluyor.

Okuma süresi: 3 dakika 53 saniye.

Ajanda

1️⃣ BMC Ankara Tank ve Yeni Nesil Zırhlı Araçlar Üretim Tesisi'nin resmi açılışı ve yeni ALTAY tanklarının teslim töreni gerçekleştirilecek.

Piyasa fiyatlamaları

Haftanın ilk işlem gününde Borsa İstanbul’da satış baskısı hâkimdi. BIST 100 endeksi günü %0,81 düşüşle 10.853 puandan tamamlarken, işlem hacmi 124 milyar TL oldu. Bankacılık endeksi %2,77’lik sert kayıpla günü tamamlarken, holding hisseleri %0,09 geriledi. Sektör bazında turizm hisseleri %2,37’lik yükselişle pozitif ayrıştı. Bugün Cumhuriyet Bayramı tatili nedeniyle yurt içinde işlemler 12.30’a kadar yapılabilecek.

Küresel piyasalarda ise altın sert değer kaybı yaşadı. ABD-Çin ticaret görüşmelerinde ilerleme sinyallerinin güvenli liman talebini azaltmasıyla ons altın %3,2 düşerek 3.984 dolara geriledi — 10 Ekim’den bu yana görülen en düşük seviye. ABD Başkanı Donald Trump’ın Asya ziyareti kapsamında iki ülkenin kapsamlı bir anlaşmaya yaklaştığı mesajı, piyasalarda risk iştahını artırırken altına olan talebi zayıflattı. 

Reel sektör

Dün reel sektörün dinamiklerini izlediğimiz Reel Kesim Güven Endeksi ve Kapasite Kullanım Oranı verilerini öğrendik. Ekim ayında Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 1,2 puan artarak 102,0 seviyesine yükseldi ve 100 eşik değerinin üzerinde kaldı. Endeksteki artışta, mevcut siparişlerin mevsim normallerine yaklaşması, mamul mal stoklarındaki dengelenme, üretim ve yatırım beklentilerindeki iyileşme belirleyici oldu. Özellikle gelecek 12 aya yönelik sabit sermaye yatırımı artış beklentilerinin güçlenmesi, reel sektörün uzun vadeli kapasite artırma eğiliminin sürdüğünü gösterdi. Bununla birlikte, son üç ayda üretim hacminde artış görülürken, gelecek üç aya ilişkin üretim ve ihracat siparişlerindeki artış beklentilerinin bir miktar zayıfladığı gözlendi.

Kapasite Kullanım Oranı (KKO) da sınırlı bir iyileşme kaydederek mevsimsellikten arındırılmış verilerle %74,0 seviyesine yükseldi. Ankete katılan işyerlerinin %54’ü üretimlerini kısıtlayan bir unsur olmadığını belirtirken, üretimi kısıtlayan başlıca faktör %13,7 ile talep yetersizliği oldu. Onu mali imkânsızlıklar, işgücü ve hammadde yetersizliği takip etti. KKO verileri, arz yönlü kısıtların azalmasına karşın talep koşullarının hâlen üretim artışını sınırlayan temel unsur olmaya devam ettiğini gösteriyor. Genel olarak ekim ayı verileri, üretim tarafında temkinli bir toparlanma eğilimi olduğunu, ancak iç ve dış talepte kalıcı bir güçlenmenin henüz sağlanamadığını ortaya koydu.

Atıştırmalıklar

💬 Hazine ve Maliye Bakanlığı, Bakan Mehmet Şimşek başkanlığında toplanan Finansal İstikrar Komitesi’nde, küresel ve yerel makroekonomik görünümün finansal sektör üzerindeki etkilerinin kapsamlı şekilde değerlendirildiğini açıkladı. Toplantıda, tüketici kredileri ve kredi kartı borçlarındaki yapılandırmalara ilişkin bugüne kadar atılan adımlar gözden geçirilirken, önümüzdeki dönemde uygulanabilecek yeni tedbirler de ele alındı. Ayrıca, banka dışı finansal kuruluşların son dönemdeki hızlı büyüme eğiliminin sektör dengeleri üzerindeki olası etkileri tartışıldı. Bakanlık, finansal istikrarın korunmasının dengeli ve sürdürülebilir büyüme açısından temel önemde olduğuna vurgu yaptı.

✈️ Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, iki ülke arasında Eurofighter Typhoon savaş uçağı işbirliği anlaşmasını imzaladı. Anlaşma kapsamında Türkiye, İngiltere’den 20, Katar ve Umman’dan ise 12’şer adet olmak üzere toplam 44 savaş uçağı tedarik etmeyi planlıyor. Erdoğan, anlaşmayı “iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın yeni bir nişanesi” olarak tanımlarken, savunma ve enerji alanlarında yeni işbirlikleri hedeflediklerini söyledi. Starmer ise bu anlaşmanın NATO güvenliğini güçlendireceğini ve İngiltere’de 20 bin kişiye istihdam sağlayacağını belirtti. Taraflar ayrıca, ticaret hacmini 40 milyar dolara çıkarma ve 3. ülkelerde ortak yatırım yapma hedeflerini paylaştı.

🗄️ Türk Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) verilerine göre, Eylül ayında sektördeki zayıf görünüm devam etti. Altı ana ürün grubunda iç satışlar yıllık bazda yüzde 4 artarken, ihracat yüzde 12, üretim yüzde 6 ve toplam satışlar yüzde 8 geriledi. Buzdolabı iç satışlarda yüzde 13 artışla öne çıkarken, derin dondurucu hem iç satış, üretim hem de ihracatta en fazla düşüş yaşayan ürün grubu oldu. Ocak–Eylül döneminde iç satışlar yüzde 6, ihracat yüzde 8, üretim yüzde 9 azalırken, ithalat yüzde 22 arttı. Üç yıldır süren ihracat gerilemesi, artan girdi maliyetleri ve Uzak Doğulu üreticilerin küresel pazarlarda güç kazanması sektörün rekabet gücünü zayıflatıyor. Ayrıca yassı çelik ürünlerine yönelik anti-damping soruşturmalarının genişlemesi de maliyet baskısını artırarak, üretici tarafında kırılganlığı derinleştiriyor.

♨️ Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayımladığı Gaz 2025 raporuna göre, 2030’a kadar devreye girecek rekor düzeydeki LNG kapasite artışı küresel gaz piyasalarında köklü bir dönüşüm yaratacak. ABD ve Katar kaynaklı yeni arzın, fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturarak küresel ithalatçılara rahatlama sağlaması bekleniyor. IEA, 2024-2030 döneminde küresel gaz talebinin yıllık ortalama %1,5 artışla 380 milyar metreküp büyüyeceğini, bunun yarısının Asya-Pasifik bölgesinden geleceğini öngörüyor. Ancak IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, jeopolitik riskler ve ekonomik belirsizliklerin devam ettiğini vurgulayarak, “LNG dalgası piyasaya nefes aldıracak olsa da arz güvenliği için küresel işbirliği hâlâ hayati önem taşıyor” değerlendirmesinde bulundu.

📊 Bloomberg HT’nin Ekim ayına ilişkin enflasyon anketine göre, 19 kurumun medyan beklentisi aylık enflasyonun yüzde 2,71, yıllık enflasyonun ise yüzde 33,1 seviyesinde gerçekleşeceği yönünde. Ankette aylık bazda en düşük tahmin yüzde 2, en yüksek tahmin yüzde 2,95 olurken, yıllık bazda tahminler yüzde 31,8 ila 33,4 aralığında toplandı. Eylül ayında TÜFE aylık yüzde 3,23, yıllık yüzde 33,29 artış göstermişti. Katılımcıların 2025 yıl sonu için enflasyon beklentisi yüzde 32, 2026 yıl sonu için ise yüzde 23 seviyesinde oluştu; bu da piyasanın önümüzdeki iki yılda kademeli bir dezenflasyon süreci öngördüğüne işaret ediyor.