Enflasyon baskısı sürüyor

15 Ekim Çarşamba gününden herkese günaydın, Fintables Bülten’e hoş geldiniz.

☑ Borsa İstanbul haftaya sert satışlarla başladı. Faiz indirim beklentileri rafa kalkmasa da bozulan enflasyon dinamikleri ve 24 Ekim’de görülecek dava yatırımcıların risk iştahını baskılıyor.

☑ Akbank, ekim enflasyonunu %2,8 beklerken yıl sonu tahminini %32’ye çıkardı. Bankaya göre enflasyondaki katılık sürerken yaklaşan PPK toplantısı para politikasının yönü açısından belirleyici olacak.

☑ Eylül’de Tarım-ÜFE’deki sert artış, özellikle meyve ve hayvansal ürünlerde maliyet baskısının sürdüğünü, gıda enflasyonunun yapısal bir sorun haline geldiğini gösteriyor.

☑ Powell, bilanço küçültme sürecinin yakında sona erebileceğini söylerken, Fed’in enflasyonla mücadele ve istihdam dengesi arasında hassas bir geçiş döneminde olduğunu vurguladı.

Okuma süresi: 4 dakika 25 saniye.

Ajanda

1️⃣ Türkiye İstatistik Kurumu, ağustos ayı ücretli çalışan istatistikleri ile hizmet ve inşaat üretim endekslerini yayımlayacak.

2️⃣ Hazine ve Maliye Bakanlığı, eylül ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıklayacak.

3️⃣  Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ile 5G ihalesi öncesi AA özel yayını gerçekleştirilecek.

Borsa İstanbul

Borsa İstanbul’da dün özellikle öğleden sonra başlayan sert satışları takip ettik. Endeks günü %2,27 düşüşle 10.316 puandan kapattı. Bankacılıkta kayıplar %4’ü aşarken, iletişim endeksi %6,5 geriledi. BIST 100 endeksinde meydana gelen yüzde 2 değişim sebebiyle pay piyasasında yukarı adım kuralı devreye girdi. BIST-100’de işlem hacmi 117,2 milyar TL olarak gerçekleşti. Turizm sektörü ise tek pozitif ayrışarak sektör olarak %2,3 yükseldi.

Küresel tarafta IMF, bu yıl için küresel büyüme tahminini %3’ten %3,2’ye yükseltti. Türkiye ekonomisi için 2025 büyüme beklentisi %3,7 olurken, enflasyon tahmini %24,7 olarak açıklandı. IMF’ye göre Türkiye’de işsizlik oranı hem bu yıl hem gelecek yıl %8,3 civarında seyredecek. Günün veri takviminde içeride bütçe dengesi, dışarıda ise Çin ve Japonya’nın enflasyon verileriyle Avrupa ve ABD sanayi endeksleri öne çıkıyor. ABD’de federal hükümetin kapanması nedeniyle kamu kurumlarından veri akışı beklenmiyor.

Tarım ÜFE

Eylül ayında Tarım-ÜFE %5,8 artarak tarımsal üretici fiyatlarında güçlü bir yükselişe işaret etti. Özellikle kuruyemiş ve meyve grubunda çift haneli fiyat artışları, tavuk ve yumurtada girdi maliyetlerindeki yükseliş dikkat çekti. Balıkçılık tarafında av sezonunun başlamasıyla geçici bir fiyat rahatlaması görülse de, genel tablo maliyet baskısının devam ettiğini gösteriyor. Yıllık artış %46,8 seviyesinde. Meyve grubunda sert fiyat sıçramaları öne çıkarken, yumuşak ve sert çekirdekli meyvelerde artış %150’yi, kuruyemişlerde %100’ü aşmış durumda. Buna karşılık sebze ve tarla ürünlerinde baz etkisiyle sınırlı artışlar ve yer yer gerilemeler görülüyor. İşlenmemiş gıda enflasyonunu yukarı çeken temel kalem meyve olurken, sebze fiyatları bu etkiyi sınırladı.

Önümüzdeki dönemde gıda enflasyonunun seyrini belirleyecek üç ana unsur öne çıkıyor: meyve üretiminde 2026 sezonu, yem ve tahıl fiyatlarındaki küresel hareketlilik ve hastalık kaynaklı arz riskleri. İklim koşulları olumlu seyretmezse meyve fiyatlarında kalıcı bir baskı sürebilir. Küresel tahıl fiyatlarındaki oynaklık da tavuk ve yumurta maliyetlerini yeniden artırabilir. Afyon’daki kuş gribi vakaları, arz zincirinin kırılganlığını hatırlatırken, yayılımın kontrol altına alınması fiyat istikrarı açısından kritik önem taşıyor. Gıda enflasyonundaki temel sorun, mevsimsel şokların ötesine geçen yapısal bir maliyet sorunu haline gelmesi.

Atıştırmalıklar

📊 Akbank Ekonomik Araştırmalar, ekim ayı için enflasyon tahminini %2,8 olarak açıkladı. Bu tahmin, yıllık enflasyonun %33,2 seviyesinde yatay seyredeceğine işaret ediyor. Banka, mevsimsellikten arındırılmış aylık enflasyonun %2,4 civarında gerçekleşmesini bekliyor. Kur tarafında temmuz sonundan bu yana gözlenen değer kaybı eğilimi zayıflasa da, enflasyonda yapışkan bir katılık olduğu vurgulanıyor. TCMB’nin yıl sonu için belirlediği %25–29’luk tahmin bandının kasım enflasyon raporunda yukarı güncellenmesi beklenirken, Akbank’ın yıl sonu enflasyon tahmini %32 seviyesinde. Banka, önümüzdeki toplantının para politikasının tepkisini ölçmek açısından kritik olacağını değerlendiriyor.

🚢 Ağustos ayında dış ticaret endeksleri, birim değerlerde artışa rağmen miktarlarda daralma eğilimini gösterdi. İhracat birim değer endeksi yıllık bazda %3,8 artarken, miktar endeksi %4,8 azaldı. İthalat tarafında da benzer bir görünüm izlendi; birim değer endeksi %0,5 artarken, miktar endeksi %4,5 geriledi. Gıda, içecek ve tütünde hem ihracat hem ithalat birim değerleri çift haneli yükselirken, yakıt fiyatları her iki tarafta da geriledi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler, ihracat miktarında aylık bazda %2,8, ithalatta ise %7,2 düşüşe işaret etti. Dış ticaret haddinin 91,3’e yükselmesi, Türkiye’nin ihracat birim değerinin ithalata göre görece daha güçlü seyrettiğini ortaya koyuyor.

🏦 Hazine ve Maliye Bakanlığı, iki tahvil ihalesiyle toplam 61,1 milyar lira borçlandı. İlk ihalede 2 yıl vadeli sabit kuponlu tahvilin ihracında bileşik faiz %40,46 olurken, 10 yıl vadeli tahvilin yeniden ihracında bileşik faiz %31,87 seviyesinde gerçekleşti. Kısa vadeli tahvile güçlü talep gelirken, piyasa yapıcılar toplamda 30 milyar lirayı aşan teklif sundu. Uzun vadeli tahvilde ise faizlerin daha düşük seyretmesi dikkat çekti. Hazine’nin borçlanma hamlesi, yılın son çeyreğinde iç borç çevirme oranını yüksek tutma ve bütçe finansmanını güçlendirme stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.

🏠 Cumhurbaşkanı Erdoğan, AK Parti Ekonomi İşleri Başkanlığı Eğitim Programı’nda yaptığı konuşmada, yüksek kira ve konut fiyatlarına karşı “ucuz kiralama” dönemini başlatacaklarını açıkladı. TOKİ aracılığıyla 500 bin sosyal konut inşa edileceğini belirten Erdoğan, bu konutların bir bölümünün uygun koşullarla kiraya verileceğini ve özellikle dar gelirli vatandaşlara rahatlama sağlayacağını söyledi. Devletin kira planlamasında daha aktif rol alacağını vurgulayan Erdoğan, mali disiplinden taviz verilmediğini, enflasyonla mücadelede ilerleme kaydedildiğini ancak küresel ölçekte fiyat istikrarsızlığının devam ettiğini ifade etti.

⚖️ Fed Başkanı Jerome Powell, Philadelphia’daki konuşmasında bilanço küçültme sürecinin gelecek aylarda sona erebileceğini belirterek, rezervlerin “yeterli seviyenin biraz üzerinde” olduğuna dikkat çekti. Powell, repo faizlerindeki artış ve likidite koşullarındaki sıkılaşmanın izlendiğini, 2019’daki para piyasası gerilimlerinin tekrarlanmaması için temkinli hareket ettiklerini söyledi. İstihdam tarafında aşağı yönlü risklerin arttığını, enflasyonun ise hâlâ yüksek seyrettiğini vurgulayan Powell, “Çok hızlı hareket edersek enflasyonla mücadeleyi yarım bırakırız, çok yavaş hareket edersek istihdamda gereksiz kayıplar olur” diyerek, Fed’in daha nötr bir politika duruşuna geçiş sürecinde ince bir denge gözettiğini ifade etti.

Şirketler

Kızılbük GYO, Marmaris’teki projesine ilişkin “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu” kararının iptali istemiyle açılan davada kesin kazanım elde ettiğini duyurdu. Muğla 3. İdare Mahkemesi’nin, ÇED raporunun yürürlükteki mevzuata uygun, kapsamlı ve eksiksiz hazırlandığı, ayrıca çevresel etkilerin en aza indirilmesi için gerekli önlemlerin öngörüldüğü gerekçesiyle davayı reddetmesinin ardından, karar davacılar tarafından temyiz edilmişti.

Lila Kağıt, stratejik büyüme hedefleri kapsamında Romanya’da hijyenik kâğıt ürünleri sektöründe faaliyet gösteren bir şirketin paylarının kısmen veya tamamen satın alınması ya da muhtemel işbirliği fırsatlarının değerlendirilmesi amacıyla bağlayıcı bir niyet mektubu imzaladığını duyurdu. Söz konusu niyet mektubu 14 Ekim 2025 tarihinde taraflarca karşılıklı olarak imzalanırken, süreçte finansal, hukuki ve vergisel durum tespiti (due diligence) çalışmalarının yürütüleceği belirtildi.

Emlak Konut GYO, İstanbul Esenler Atışalanı 4. Etap Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İşi kapsamında düzenlenen ihalenin 1. oturumu, 14 Ekim 2025 tarihinde saat 11.00’de gerçekleştirildiğini açıkladı. İhalenin ön yeterlilik aşamasına 5 istekli katılım sağladı. İsteklilere ait ön yeterlilik zarflarındaki belgeler ayrıntılı olarak incelenecek.