2025 İkinci Çeyrek Enerji Üretim Şirketleri İçin Nasıl Geçti?

2025 yılının ikinci çeyreği, enerji üretiminde kaynakların yeniden dengelendiği bir dönem oldu. İlk çeyrekte kuraklığın etkisiyle fosil yakıtların ağırlığı artarken ikinci çeyrekte hidroelektrik üretimde kısmi bir toparlanma görüldü. Bununla birlikte kuraklık etkisi tamamen ortadan kalkmadı ve üretim kompozisyonunda halen önemli bir belirleyici olmaya devam etti. Bu çeyrekte, doğalgaz ve kömür bazlı üretimin sistemdeki payı korundu; yenilenebilir enerji tarafında ise rüzgâr ve güneş üretimindeki artışlar dikkat çekti. Tüm bu dinamikler, şirket bazlı üretim ve gelir performanslarını da doğrudan etkiledi.

Üretim Performansları

2025 yılı ikinci çeyrek verileri, Borsa İstanbul’da işlem gören lisanslı elektrik üretim şirketlerinin yurt içindeki toplam üretiminin, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %16,8 arttığını ancak bir önceki çeyreğe göre %4,5 gerilediğini gösteriyor. Üretimin kaynak dağılımına bakıldığında yıllık bazda önemli bir değişim gözlenmiyor. Yenilenebilir enerjinin payı %51,57’den %48,88’e gerilerken, bu düşüşte hidroelektrik santrallerinin (HES) üretimindeki azalma etkili oldu. HES’lerin toplam üretimdeki payı %31,27’den %26,59’a düşerken, bu gerileme yenilenebilir enerji tarafında kısmen rüzgâr ve güneş enerji santrallerindeki üretim artışıyla telafi edildi. Bu süreçte rüzgârın toplam üretimdeki payı %11,94’ten %12,81’e, güneşin payı ise %2,17’den %3,15’e yükseldi. Öte yandan, HES üretimindeki düşüşün büyük bölümü doğalgaz santralleriyle karşılandı ve doğalgazın payı %14,26’dan %16,69’a çıktı. Veriler, ilk çeyrekte yoğun biçimde hissedilen kuraklığın etkilerinin ikinci çeyrekte hafiflemiş olsa da gündemdeki önemini koruduğuna işaret ediyor.

2025 ikinci çeyrekte, şirketlerin üretim performansları yıllık bazda genel bir artışa işaret ederken çeyreklik bazda farklılaşan eğilimler dikkat çekti. Doğalgaz ağırlıklı üretim yapan AKSEN, üretimini geçen yılın aynı dönemine göre %31 arttırarak 1.212.394 MWh seviyesine taşırken bir önceki çeyreğe göre %23’lük bir gerileme yaşadı. Benzer üretim kompozisyonuna sahip AKENR’nin üretimi yıllık bazda %12 düşerken çeyreklik bazda %45’lik sert bir daralma yaşadı.

2025’in ikinci çeyreğinde elektrik üretiminde kömür etkisine (ithal kömür + linyit) şahit olduk. Mart ayında %35 olan kömür payı, nisan ayında %29, mayıs ayında %30 oldu. Böylece ikinci çeyrek ortalaması yılın ilk çeyreğinin hafif üzerine çıktı. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla artış daha belirgin olurken, yükselişte kuraklık etkisinin önemli bir payı var. Kömür bazlı üretim yapan şirketlerin tamamında toplam üretimler yıllık bazda büyüme kaydederken IZENR %129 ve ODAS/CANTE %47’lik artışlarla öne çıktı.

Yenilenebilir enerjiye dayalı şirketlerde ise karışık bir görünüm söz konusu. Yıllık bazda en güçlü büyüme performanslarını sergileyen şirketler; %60 artışla TATEN, %59 ile BIGEN ve %54 ile AKSUE oldu. 2025’in ilk çeyreğine kıyasla belirgin bir toparlanma kaydeden şirketler arasında ise %126’lık çeyreklik artışıyla ENTRA, %80 ile AYEN ve %47 ile AYDEM öne çıktı.

Tahmini Cirolar

Şirketlerin gelirlerini etkileyen temel unsurlar, elektrik üretim miktarının yanı sıra santrallerin türüne göre farklılaşıyor. YEKDEM kapsamında teşvik alan santrallerin gelirlerini YEKDEM fiyatları ve USD/TL kuru belirlerken, diğer santrallerin gelirleri piyasa takas fiyatlarından (PTF) doğrudan etkileniyor. 2025 yılı ikinci çeyreğinde ortalama PTF, geçen yılın aynı dönemine göre %20,42 oranında yükselirken, bir önceki çeyreğe kıyasla %0,64 oranında hafif bir düşüş yaşadı. USD/TL kuru ise yıllık bazda %19,71, bir önceki çeyreğe göre ise %6,89 arttı. Yıllık bazda tahmini cirosunu en fazla arttıran şirketler IZENR, AKSUE, TATEN ve CANTE/ODAS olurken çeyreklik bazda ciro artışında öne çıkan ilk dört şirket AKSUE, ENTRA, BIGEN ve AYEN oldu.